Dân quân tự vệ (DQTV) là lực lượng vũ trang quần chúng ở cơ sở, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, sự chỉ huy trực tiếp của cơ quan quân sự các cấp. Đây là một trong những lực lượng nòng cốt tham gia bảo vệ Đảng, chính quyền, tính mạng, tài sản của Nhân dân, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, góp phần đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ phát triển kinh tế, xã hội.
Ngày 28/3/1935, Đại hội Đại biểu lần thứ nhất của Đảng Cộng sản Đông Dương họp tại Ma Cao (Trung Quốc), Đại hội đã có riêng một Nghị quyết khẳng định: Tự vệ càng mạnh tức là càng có điều kiện thuận lợi để sau này tổ chức du kích chiến tranh. Đây là tư tưởng chỉ đạo chiến lược của Đảng xuyên suốt qua các giai đoạn cách mạng. Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, Tỉnh uỷ, UBND tỉnh luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng lực lượng DQTV theo hướng “vững mạnh, rộng khắp”.
Lực lượng dân quân tự vệ thành phố Lạng Sơn huấn luyện bắn súng
Với chức năng là cơ quan thường trực, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh đã tích cực tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng DQTV đảm bảo số lượng, chất lượng. Đại tá Lê Văn Bền, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Quân sự tỉnh, Chính ủy Bộ CHQS tỉnh cho biết: Nhận thức rõ vị trí, vai trò, tầm quan trọng của lực lượng DQTV, cơ quan quân sự các cấp đã tích cực tham mưu tổ chức, xây dựng lực lượng DQTV đảm bảo số lượng, chất lượng, tinh gọn, rộng khắp. Cơ quan quân sự các cấp thường xuyên tổ chức rà soát, tuyển chọn những công dân có phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ văn hóa, sức khỏe, lý lịch rõ ràng, tham mưu kết nạp vào lực lượng dân quân, góp phần thực hiện hiệu quả công tác quốc phòng địa phương.
Hằng năm, cơ quan quân sự các cấp phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng làm tốt công tác tham mưu, xây dựng lực lượng DQTV có đủ các thành phần binh chủng, dân quân cơ động, dân quân thường trực biên giới, phù hợp với tổ chức hành chính, địa bàn dân cư và các loại hình tổ chức sản xuất, kinh doanh. Hiện nay, lực lượng DQTV toàn tỉnh được xây dựng chiếm 2,31% so với dân số tỉnh. Đồng thời, đội ngũ cán bộ DQTV thường xuyên được củng cố, kiện toàn, đào tạo theo đúng quy định, riêng cán bộ chỉ huy trưởng, chỉ huy phó Ban CHQS cấp xã, phường, thị trấn hiện có trình độ từ trung cấp trở lên chiếm 89,8% (tăng 6% so với năm 2021). Đặc biệt trong năm 2022, toàn tỉnh đã tổ chức kết nạp 311 đồng chí dân quân vào Đảng, nâng tỷ lệ đảng viên lên 22,6% (tăng 1,6% so với năm 2021).
Là thị trấn biên giới, Đồng Đăng có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh của huyện Cao Lộc nói riêng và của tỉnh nói chung. Hằng năm, cấp ủy, chính quyền nơi đây luôn chú trọng công tác xây dựng lực lượng dân quân, cơ quan quân sự thị trấn thường xuyên tổ chức rà soát, nắm chắc công dân trong độ tuổi, lựa chọn những thanh niên có đủ phẩm chất, tham mưu kết nạp vào lực lượng dân quân. Đồng chí Nguyễn Đình Hiệp, Chỉ huy trưởng Ban CHQS thị trấn Đồng Đăng cho biết: Hiện nay, lực lượng dân quân của thị trấn được xây dựng đầy đủ các thành phần, binh chủng, bố trí rộng khắp ở tất cả các khu, phố. Đặc biệt, riêng lực lượng dân quân thường trực biên giới duy trì đảm bảo quân số trực 24/24 giờ, định kỳ hằng tháng phối hợp với Bộ đội Biên phòng tuần tra, bảo vệ biên giới.
Nhằm nâng cao chất lượng khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng DQTV, các đơn vị đã tổ chức huấn luyện theo hướng tập trung, thống nhất, bám sát phương châm huấn luyện “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, thường xuyên đổi mới nội dung và phương pháp luyện tập cho phù hợp với tình hình thực tiễn, quân số tham gia huấn luyện đạt từ 99% trở lên. Nội dung huấn luyện bảo đảm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của từng địa bàn, nâng cao khả năng cơ động, sẵn sàng ứng phó có hiệu quả với mọi tình huống có thể xảy ra. Riêng đối với các xã, thị trấn biên giới, cơ quan quân sự phối hợp chặt chẽ với Bộ đội Biên phòng, tổ chức huấn luyện một số nội dung tuần tra, bảo vệ biên giới. Năm 2022, kết quả kiểm tra, đánh giá chất lượng công tác huấn luyện có 98 cơ sở đạt huấn luyện giỏi, 198 cơ sở đạt khá và 26 cơ sở đạt yêu cầu.
Cùng với đó, lực lượng DQTV luôn chấp hành nghiêm túc các quy định về sẵn sàng chiến đấu, phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức tuần tra, canh gác, đảm bảo an toàn cho các ngày lễ, tết, sự kiện chính trị quan trọng. Qua đó, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh vững chắc, liên hoàn từ biên giới đến nội địa, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong tình hình mới.
Nông Đình Quang/baolangson.vn