Phó Tổng thống Mỹ JD Vance thăm căn cứ quân sự ở Greenland (Ảnh: Reuters).

Trong chuyến thăm căn cứ quân sự Mỹ tại Pituffik, phía bắc đảo Greenland, ông Vance ngày 28/3 cho biết Mỹ chưa có kế hoạch mở rộng hiện diện quân sự trên đảo ngay lập tức nhưng sẽ đầu tư vào các nguồn lực, bao gồm bổ sung tàu hải quân.

Greenland là khu vực mà Tổng thống Donald Trump từ lâu đã muốn giành quyền kiểm soát.

Ông Vance cam kết tôn trọng chủ quyền của Greenland nhưng cũng ngụ ý rằng lãnh thổ này cuối cùng sẽ nhận ra lợi ích của việc hợp tác với Mỹ, một tuyên bố mà Thủ tướng Đan Mạch gọi là "không công bằng".

"Đan Mạch đã không theo kịp và không dành đủ nguồn lực để duy trì căn cứ này, bảo vệ binh sĩ của chúng ta và, theo quan điểm của tôi, bảo vệ người dân Greenland trước sự xâm nhập mạnh mẽ từ Nga, Trung Quốc và các quốc gia khác", ông Vance nói mà không cung cấp chi tiết cụ thể về khái niệm "xâm nhập".

Tổng thống Donald Trump nhiều lần khẳng định rằng Mỹ có lợi ích an ninh quan trọng trong việc giành quyền kiểm soát Greenland, hòn đảo đã nằm dưới sự lãnh đạo của Đan Mạch từ năm 1721.

Những chỉ trích mạnh mẽ của ông Vance đối với Đan Mạch - một đồng minh lâu năm của Mỹ và thành viên NATO - tiếp tục làm quan hệ giữa 2 bên căng thẳng.

Phó Tổng thống Mỹ Vance thăm căn cứ quân sự Mỹ tại Pituffik, Greenland (Ảnh: Reuters).

Tại Greenland, ông Vance cho rằng Nga, Trung Quốc và các quốc gia khác đang thể hiện "mối quan tâm đặc biệt" đối với các tuyến đường hàng hải, hải quân và tài nguyên khoáng sản trong khu vực. Ông tuyên bố Mỹ sẽ đầu tư thêm vào hạm đội hải quân và các tàu phá băng quân sự nhằm tăng cường sự hiện diện trong khu vực.

Trước làn sóng phản đối của người dân Greenland, ông Vance khẳng định Washington sẽ tôn trọng quyền tự quyết của họ: "Tôi tin rằng cuối cùng họ sẽ hợp tác với Mỹ. Chúng tôi có thể giúp họ an toàn hơn nhiều và cũng có thể mang lại nhiều lợi ích kinh tế hơn."

Những phát biểu của ông Vance xuất hiện chỉ vài giờ sau khi một liên minh chính phủ mới tại Greenland tuyên bố tiếp tục duy trì quan hệ với Đan Mạch.

Tân lãnh đạo Greenland Jens-Frederik Nielsen chỉ trích chuyến thăm của phái đoàn Mỹ là "sự thiếu tôn trọng," trong khi các lãnh đạo Đan Mạch cam kết tiếp tục gắn bó với Greenland.

"Trong nhiều năm qua, chúng tôi đã sát cánh cùng Mỹ trong những hoàn cảnh vô cùng khó khăn. Vì vậy, những lời chỉ trích của Phó Tổng thống Mỹ đối với Đan Mạch là không công bằng", Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen tuyên bố.

Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen cũng thừa nhận rằng Copenhagen "chưa làm đủ," nhưng phản bác quan điểm của Vance: "Tôi cảm thấy hơi bị xúc phạm, vì chính Mỹ cũng chưa làm đủ. Trong Chiến tranh Lạnh, Mỹ có tới 17 căn cứ quân sự và 10.000 binh sĩ ở Greenland, nhưng hiện tại chỉ còn 1 căn cứ với 200 binh sĩ."

Vợ chồng ông Vance thăm căn cứ quân sự Mỹ tại Pituffik (Ảnh: Reuters).

Khi ông Vance đang có mặt tại Greenland, Tổng thống Donald Trump tuyên bố với các phóng viên tại Nhà Trắng rằng Mỹ cần kiểm soát Greenland để đảm bảo "hòa bình cho toàn thế giới."

"Chúng ta cần Greenland cho an ninh quốc tế. Đây không phải là câu hỏi về việc có thể làm mà là điều bắt buộc", ông Trump nói.

Ông cho rằng vùng biển quanh Greenland hiện có "tàu chiến Nga và Trung Quốc khắp nơi" và Mỹ sẽ không phó mặc tình hình cho Đan Mạch hay bất kỳ ai khác.

Thủ tướng Nielsen kêu gọi sự đoàn kết của người dân: "Trong thời điểm chúng ta bị áp lực như hiện nay, chúng ta phải sát cánh bên nhau".

Dù chính quyền Trump liên tục nhấn mạnh tầm quan trọng của Greenland đối với an ninh Mỹ, các cuộc thăm dò dư luận cho thấy gần như toàn bộ người dân Greenland phản đối việc trở thành một phần của Mỹ.

Theo dantri.com.vn

https://dantri.com.vn/the-gioi/my-nga-trung-de-mat-toi-greenland-dan-mach-bao-ve-dao-chua-du-tot-20250329072610071.htm