Châu Âu thông qua kế hoạch chi tới 170 tỷ USD cho quân sự khi Mỹ có dấu hiệu giảm vai trò bảo vệ an ninh cho lục địa này dưới thời Tổng thống Donald Trump.
Một cuộc tập trận của NATO ở Ba Lan (Ảnh minh họa: Reuters).
Hội đồng Liên minh châu Âu (EU) vừa chính thức thông qua kế hoạch vay 150 tỷ euro (tương đương 170 tỷ USD) để tài trợ cho các nỗ lực tăng cường quốc phòng trên toàn khối. Động thái này diễn ra trong bối cảnh Washington tuyên bố sẽ giảm vai trò trong việc bảo vệ an ninh cho châu Âu.
Cơ chế tài chính này cho phép Ủy ban châu Âu huy động vốn cho mục đích quân sự mà không cần có sự phê chuẩn trực tiếp từ Nghị viện châu Âu. Thỏa thuận đã được hoàn tất vào tuần trước và nhận được sự ủng hộ chính thức từ các bộ trưởng ngoại giao và phụ trách các vấn đề châu Âu vào ngày 27/5.
Sáng kiến có tên "Hành động An ninh cho châu Âu" (SAFE), được đề xuất lần đầu vào tháng 3. SAFE được giới chức EU quảng bá như một cách để giảm phụ thuộc vào vũ khí Mỹ và là phản ứng trước cái mối đe dọa từ Nga. Tuy nhiên, Moscow nhiều lần phủ nhận có ý đồ tấn công châu Âu, đồng thời cáo buộc các lãnh đạo EU “khơi dậy nỗi sợ hãi” để biện minh cho việc tăng chi tiêu quân sự.
Một số quốc gia thành viên EU đã công bố kế hoạch mở rộng năng lực quân sự theo khuôn khổ SAFE, trong khi các nước khác được cho là đang cân nhắc sử dụng chương trình này để viện trợ thêm vũ khí cho Ukraine.
Theo các quy định của thỏa thuận, để đủ điều kiện nhận tài trợ, ít nhất 65% giá trị của một dự án quân sự phải có nguồn gốc từ các quốc gia EU hoặc một số đối tác được lựa chọn như Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản và Ukraine.
Việc đẩy mạnh sản xuất và mua sắm quốc phòng của châu Âu diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục kêu gọi các nước NATO tại châu Âu tự đảm nhận trách nhiệm phòng thủ và tăng chi tiêu quân sự. Ông Trump đã cảnh báo rằng Mỹ dừng bảo vệ với các nước không chịu “đóng góp đủ tiền”.
Báo Handelsblatt của Đức mới đây cũng đưa tin Washington đang lên kế hoạch công bố việc cắt giảm hiện diện quân sự tại châu Âu trong “vài tháng tới”. Tuy nhiên, quy mô cụ thể của kế hoạch rút quân vẫn chưa được xác định rõ.
Trong khi đó, Moscow đã chỉ trích sáng kiến mới của EU, coi đây là một phần tiếp nối của chính sách đối đầu và xu hướng quân sự hóa ngày càng gia tăng của khối này.
Theo dantri.com.vn