Hai ngày trước khi phiên xét xử luận tội Tổng thống Trump dự kiến bắt đầu ở Thượng viện vào 21/1, cuộc chiến về việc có triệu tập các nhân chứng mới, trong đó bao gồm cả cựu Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, hay không đang nóng lên từng giờ.

Tổng thống Trump cùng Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell (trái) và Thượng nghị sỹ Roy Blunt (phải). Ảnh: Washington Post

Các thành viên phụ trách truy tố của Ha viện, trong đó có nghị sỹ Adam Schiff của bang California, Jerry Nadler và Hakeem Jeffries của bang New York, và Jason Crow của bang Colorado liên tục xuất hiện trong tin tức ngày Chủ nhật (19/1) và lên tiếng thúc giục Thượng viện cho phép triệu tập các nhân chứng và bằng chứng mới trong phiên xét xử mà họ đang tìm cách bãi nhiệm Tổng thống Trump.

Các thành viên Dân chủ nhiều lần tuyên bố rằng cách duy nhất để có một phiên “xét xử công bằng” là thông qua các văn bản và lời khai bổ sung.

Xét xử công bằng phải có nhân chứng

Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell và các thành viên khác của đảng Cộng hòa có ý định trì hoãn việc triệu tập các nhân chứng cho đến sau khi Hạ viện nêu lập luận của mình và các nhóm pháp lý của Tổng thống phản bác lại. 

Sau đó, các Thượng nghị sỹ được phép đặt câu hỏi cho các bên và Thượng viện sẽ tiến hành bỏ phiếu về việc có triệu tập thêm nhân chứng hay không. Nếu không có nhân chứng nào được triệu tập, phiên xét xử sẽ chuyển sang khâu cuối cùng là “phán quyết”, có thể là trước thời điểm ông Trump đọc thông điệp liên bang vào ngày 4/2 tới.

“Nếu Thượng viện quyết định, nếu Thượng nghị sỹ McConnell thắng thế và không có nhân chứng nào được triệu tập, thì đây sẽ là phiên xét xử luận tội đầu tiên trong lịch sử đi đến kết luận mà không có các nhân chứng”, ông Schiff, người đứng đầu nhóm phụ trách khởi tố của Hạ viện, nói trong chương trình “This Week” của ABC.

“Vấn đề mấu chốt ở đây là liệu có một phiên xét xử công bằng hay không? Liệu các thượng nghị sỹ có cho phép triệu tập nhân chứng để đưa ra các bằng chứng hay không? Đây là vấn đề căn bản mà mọi thứ cần dựa vào. Và một điều mà công chúng ủng hộ mạnh mẽ, đó chính là phiên xét xử công bằng”, ông Schiff nói thêm.

Nghị sỹ Dân chủ Jeffries cũng nói trên “Fox News Sunday” rằng: “Điều quan trọng nhất là người Mỹ xứng đáng được chứng kiến một phiên xét xử công bằng. Hiến pháp đáng có một phiên xét xử công bằng. Nền dân chủ của chúng ta xứng đáng có một phiên xét xử công bằng. Và chúng tôi tin rằng, phiên xét xử công bằng cần phải có nhân chứng, bằng chứng và các dẫn chứng”.

Tuy nhiên, nhóm Thượng nghị sỹ Cộng hòa, dẫn đầu là John Cornyn của bang Texas và David Perdue của bang Georgia nói rằng, những người phụ trách khởi tố của Hạ viện nên tiến hành công việc với những bằng chứng mà họ đã sử dụng để luận tội Tổng thống Trump ở Hạ viện.

Các thành viên Cộng hòa cũng ủng hộ quan điểm của Nhà Trắng rằng các phiên điều trần luận tội ở Hạ viện đã vi phạm quyền của Tổng thống Trump với quá trình này, bất chấp thực tế là Tổng thống đã từ chối cho phép các luật sư của mình tham dự các phiên điều trần đó.

“Tôi rất tò mò việc Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Nadler gọi đây là một vụ kiện “chắc chắn. Nhưng nếu Hạ viện không được chuẩn bị để đi tiếp với bằng chứng mà họ có được trong quá trình điều tra luận tội, có thể họ sẽ phải rút lại các điều khoản luận tội và bắt đầu lại từ đầu. Thượng viện không có trách nhiệm phải làm việc này. Đối với tôi, điều này dường như cho thấy họ đang thiếu tự tin về những gì họ đã làm được cho tới nay”, Cornyn nói với CBS.

Thượng Nghị sỹ Perdue (Cộng hòa) thậm chí còn nói rằng: “Hãy nhớ rằng, tuần này sẽ là lần đầu tiên công chúng Mỹ được nghe biện hộ của Tổng thống Trump. Ông đã không có được cơ hội để làm điều đó. Rõ ràng là Tổng thống không được làm điều này ở Hạ viện. Giờ sẽ là lần đầu tiên, chúng ta sẽ có điều đó ở Thượng viện”.

“Nhân chứng đổi nhân chứng”

Một số Thượng nghị sỹ Cộng hòa, trong đó có cả ông Cornyn, đã kêu gọi con trai Cựu Phó Tổng thống Joe Biden - Hunter Biden - phải ra cung cấp lời khai nếu Cựu Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton ra điều trần ở Thượng viện. Các đồng minh của ông Trump gọi  đây là sự “nhượng bộ nhân chứng lẫn nhau”, theo các trợ lý đảng Cộng hòa thân cận với các cuộc thảo luận.

Hạ Nghị sỹ Nadler, Schiff và các thành viên khác trong nhóm phụ trách khởi tố của Hạ viện cho rằng, Hunter Biden không phù hợp với ra làm chứng bởi ông này không thể nói về việc Tổng thống Trump có giữ lại khoản viện trợ cho Ukraine một cách không phù hợp hay không vấn đề quan trọng là liệu ông Trump có giữ lại khoản viện trợ của Mỹ cho Ukraine cùng lúc giới chức Kiev tuyên bố điều tra nhằm vào nhà Biden hay không.

“Toàn bộ cuộc tranh cãi về việc liệu có nên triệu tập nhân chứng hay không làm dấy lên câu hỏi: Thượng viện có muốn một phiên xét xử công bằng hay không, hay họ đang cố che đậy cho Tổng thống. Bất cứ Thượng nghị sỹ Cộng hòa nào nói rằng, không nên có nhân chứng hoặc thậm chí vấn đề nhân chứng nên được thương thảo là một phần của việc che đậy”, ông Nadler nói với CBS.

Tới nay, chỉ có 3 Thượng nghị sỹ Cộng hòa - Susan Collins của bang Maine, Lisa Murkowski của bang Alaska và Mitt Romney của bang Utah – công khai tuyên bố họ để ngỏ việc nghe lời khai từ các nhân chứng bổ sung, trong đó có cựu Cố vấn Bolton. Tuy nhiên, để có thể triệu tập nhân chứng, cần phải có thêm ít nhất 1 Thượng nghị sỹ nữa bỏ phiếu ủng hộ cùng 47 thành viên Dân chủ.

Từ nhiều tuần qua, lãnh đạo phe Thiểu số (Dân chủ) tại Thượng viện Chuck Schumer đã kêu gọi các thành viên Cộng hòa ủng hộ đảng Dân chủ trong vấn đề này. Ông nhấn mạnh rằng các bằng chứng mới đã nổi lên kể từ sau khi Hạ viện bỏ phiếu về các điều khoản luân tội Trump ngày 18/12/2019. 

Bằng chứng bổ sung này bao gồm cả đề xuất công khai của Bolton sẽ ra điều trần trước Thượng viện; các phân tích của Văn phòng Trách nhiệm giải trình chính phủ Mỹ (GAO) rằng Nhà Trắng vi phạm luật liên bang khi giữ lại các khoản viện trợ Ukraine dù Quốc hội trước đó đã thông qua; và bằng chứng mới được giao nộp cho Ủy ban Tình báo Hạ viện từ Lev Parnas, một người có mối cộng tác với luật sư riêng của Tổng thống Trump - Rudy Giuliani - về vai trò của ông Giuliani trong vụ bê bối Ukraine. 

“Cả 2 tiết lộ liên quan đến Parnas và quan điểm GAO đã khiến chúng tôi phải thúc đẩy việc triệu tập các nhân chứng và bằng chứng trong phiên xét xử tại Thượng viện”, ông Schumer nói ngày 16/1 khi Hạ viện bỏ phiếu chuyển các điều khoản luận tội Tổng thống Trump lên Thượng viện. 

“Đặc biệt, quan điểm GAO đã cho thấy rõ rằng các bằng chứng mà chúng tôi nêu yêu cầu trong lá thư giửi tới lãnh đạo McConnell giờ đây thậm chí còn cần thiết hơn cả khi chúng tôi yêu cầu nó tháng trước. Vì Tổng thống Trump đã phá luật. Mọi Thượng nghị sỹ đều sẽ có cơ hội bỏ phiếu để tiếp cận những bằng chứng này”, ông Schumer nhấn mạnh./.

Hoàng Phạm/VOV.VN 

https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/cuoc-chien-nhan-chung-truoc-phien-luan-toi-trump-o-thuong-vien-1002413.vov