Sáng 31/1, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã chủ trì cuộc họp “khẩn” bàn biện pháp tháo gỡ khó khăn trong hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa – đặc biệt là các mặt hàngsang Trung Quốc và ổn định thị trường trong nước với các cục, vụ, cơ quan chuyên môn của bộ này.

Phóng viên VOV đã có cuộc trao đổi với ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục XNK - Bộ Công Thương về một số nội dung liên quan đến tình hình xuất khẩu sang Trung Quốc và khả năng ứng phó của Việt Nam trong lĩnh vực xuất khẩu các mặt hàng này.

Ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương. (Ảnh: KT)

PV: Thưa ông, xin ông cho biết cụ thể về hoạt động XNK 2 chiều giữa VN và Trung Quốc, đặc biệt là hoạt động XK của Việt Nam sang thị trường này?

 Ông Trần Thanh Hải: Hiện nay, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Đứng từ góc độ xuất khẩu, trong năm 2019, Việt Nam đã xuất khẩu nông sản, thủy sản, trị giá đạt 7 tỷ USD. Với một số nhóm hàng như: sắn, rau, quả, gạo thì Trung Quốc là thị trường mà Việt Nam xuất khẩu lớn nhất. Ngoài các mặt hàng nông thủy sản, chúng ta còn xuất khẩu các mặt hàng khác nữa, như: dệt may, da giày, linh kiện điện tử…

Tuy nhiên, đối với nhóm hàng nông - thủy sản thì có yếu tố nhạy cảm do thời gian lưu trữ các mặt hàng không được lâu. Với tình hình dịch viêm phổi cấp do chủng mới virus Corona gây ra và bùng phát vào đúng dịp Tết Nguyên Đán, đây là thời điểm các cửa khẩu giữa hai nước cũng đã giảm lượng lưu thông. Phía Trung Quốc cũng đã áp dụng các biện pháp chống dịch và kéo dài thời gian đóng các cửa khẩu. Theo thông báo mới nhất của Bộ tư lệnh Biên phòng ở phía Việt Nam, hiện nay chúng ta cũng đang đóng một số các cửa khẩu phụ trên các tuyến, như phía Lào Cai. Điều đó đồng nghĩa với việc các mặt hàng xuất khẩu của chúng ta thông thương qua những cửa khẩu này sẽ bị tạm dừng.

Đặc biệt, đối với nhóm hàng nông sản, một số mặt hàng nông sản hiện chỉ có thể xuất khẩu qua cửa khẩu phụ, ví dụ, dưa hấu, thanh long. Sau Tết là thời điểm các mặt hàng này vào chính vụ, sản lượng hoa quả, trái cây đưa ra thị trường và xuất sang Trung Quốc là rất lớn. Vì vậy, sự bùng phát của dịch bệnh như hiện nay sẽ khiến cho các cửa khẩu của chúng ta không thông thương được, gây nên tình trạng ùn ứ ở cửa khẩu.

PV: Được biết hiện nay tình trạng ùn ứ cũng đã bắt đầu ở một số địa bàn có khu vực cửa khẩu. Vậy ông có thể cho biết thêm thực tế này cũng như khuyến cáo của Bộ Công Thương tới doanh nghiệp và người dân?

Ông Trần Thanh Hải: Qua nắm bắt thông tin chúng tôi được biết, hiện nay, tình trạng ùn ứ chưa diễn ra tại các cửa khẩu, đặc biệt là ở khu vực Lạng Sơn. Chúng ta chỉ có một vài chục xe thanh long đã đưa lên từ dịp Tết. Thời gian tới, đặc biệt là từ đầu tháng 2 trở đi - khi mà các mặt hàng này đi vào chính vụ và thu hoạch nhiều thì khả năng ùn ứ có thể xảy ra.

Vì vậy, Bộ Công Thương cũng đang tiến hành trao đổi với các địa phương, các địa phương ở biên giới cũng như các địa phương vùng trồng để có sự điều tiết kịp thời, tránh việc đưa hàng lên khi các cửa khẩu chưa được giải tỏa, chưa được mở trở lại. Bộ cũng sẽ bám sát tình hình với phía Trung Quốc để trong trường hợp có thể giải tỏa được một phần thì sẽ thông báo tới doanh nghiệp và nhanh chóng đưa hàng lên trên biên giới.

Trong những ngày qua, Bộ Công Thương cũng đã liên tục đưa thông tin lên Cổng thông tin Điện tử của Bộ để cập nhật tình hình về việc Trung Quốc lùi thời gian mở cửa khẩu. Qua đó, các địa phương và doanh nghiệp cũng nắm được tình hình và Bộ cũng đã có văn bản gửi cho các doanh nghiệp chế biến, các doanh nghiệp Logistic để hỗ trợ cho các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, tăng cường thu mua cũng như chế biến các sản phẩm này, hoặc là đưa các sản phẩm này vào kho lạnh để bảo quản được lâu dài hơn.

Mặt khác Bộ Công Thương cũng chỉ đạo Thương vụ ở các nước có khả năng tiêu thụ các sản phẩm như thanh long để đẩy mạnh việc kết nối bạn hàng, tìm hướng xuất khẩu khác thay thế trong thời gian thị trường Trung Quốc đang gặp khó khăn hiện nay.

PV: Với một thị trường lớn như là Trung Quốc, chắc chắn sẽ ảnh hưởng lớn tới hoạt động thương mại xuất nhập khẩu của Việt Nam. Vậy Bộ Công Thương có giải pháp trọng tâm gì trong việc hỗ trợ cho hoạt động xuất khẩu để có thể đạt mốc 300 tỷ USD trong năm 2020 như mục tiêu Chính phủ đặt ra?

 Ông Trần Thanh Hải: Có thể thấy, dịch bệnh viêm phổi cấp chủng mới gây ra, mới phát sinh nhưng đã có diễn biến rất nhanh, rất phức tạp. Tổ chức y tế thế giới (WHO) đã ban hành tình trạng khẩn cấp toàn cầu. Điều đó cho thấy sự nghiêm trọng của vấn đề và sự ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu, đặc biệt là với Trung Quốc chắc chắn sẽ gây ra những tác động, thiệt hại cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Vì vậy, các doanh nghiệp cần khẩn trương lên kế hoạch, giải pháp ứng phó, tìm kiếm thị trường thay thế khi thị trường Trung Quốc chưa thể mở cửa trở lại.

Bên cạnh đó, vai trò hỗ trợ của Bộ Công Thương, các bộ ngành, hiệp hội cũng như địa phương rất quan trọng. Với Bộ Công Thương, Bộ đã có chỉ đạo các cơ quan thương vụ khẩn trương tìm kiếm doanh nghiệp nhập khẩu ở các thị trường khác để có thể hỗ trợ,  giúp cho các doanh nghiệp nông sản Việt tiêu thụ.

Mặt khác, Bộ cũng làm việc với các Tập đoàn, tổ chức bán lẻ trong nước để đẩy mạnh thu mua các sản phẩm nông sản và đẩy mạnh việc tiêu thụ ở trong nước. Các nhà máy chế biến và các kho lạnh cũng cần hỗ trợ các doanh nghiệp nông sản, giúp đưa các sản phẩm nông sản vào chế biến nước ép hoặc sấy khô, qua đó  hạn chế được tình trạng hư hỏng sản phẩm.

PV: Ngay trong buổi sáng nay, Bộ Công Thương cũng đã có một cuộc họp khẩn đối với các cục, vụ, trong đó có Cục Xuất nhập khẩu và Vụ Thị trường trong nước để bàn các giải pháp ứng phó trong lĩnh vực quản lý ngành. Vậy giải pháp cụ thể  mà Cục xuất nhập khẩu đưa ra là gì, thưa ông?

Ông Trần Thanh Hải: Sáng 31/1, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh trực tiếp chủ trì cuộc họp với các cục, vụ, các đơn vị tham mưu trong Bộ để cập nhật tình hình cũng như đưa ra giải pháp quyết liệt, kịp thời, để đối phó với tình trạng dịch bệnh hiện nay, trong đó có cả vấn đề về tiêu thụ trong nước, vấn đề về chế biến cũng như liên quan đến xuất nhập khẩu. Hoạt động xuất nhập khẩu cũng là vấn đề trọng tâm.

Với dự báo khả năng ùn tắc ở cửa khẩu, các cửa khẩu còn kéo dài kéo dài thời gian đóng cửa thì tình trạng ùn tắc có thể xảy ra cũng như việc khó khăn trong thị trường tiêu thụ của các doanh nghiệp nông sản… Chính vì vậy cuộc họp đề cập đến các giải pháp để giúp cho các doanh nghiệp vượt qua được khó khăn này.

Các giải pháp sơ bộ đó là tìm kiếm các thị trường mới thông qua các cơ quan đại diện cơ quan thương vụ ở của chúng ta các nước trên thế giới; tìm giải pháp đưa các sản phẩm này vào các nhà máy chế biến như, đưa vào các kho lạnh để bảo quản lâu dài hơn, rồi đẩy mạnh tiêu thụ trong nước thông qua phong trào Cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam… Đây cũng là một hoạt động hết sức thiết thực để giúp cho các sản phẩm nông sản của chúng ta có thể đảm bảo duy trì được doanh số cũng như là sản lượng.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Nguyên Long/VOV1

https://vov.vn/kinh-te/no-luc-thao-go-kho-khan-khi-xuat-nhap-khau-sang-trung-quoc-1004851.vov