Chiều 20/5, đại diện Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM) cho biết, trong hai ngày gần đây, nơi này cùng với 2 bệnh viện bạn ở TPHCM đã hội chẩn cùng nhau, phát hiện thêm được 3 trường hợp ở nghi ngờ ngộ độc botulinum.

Thêm 3 người lâm nguy sau khi ăn chả lụa, mắm

Cụ thể, 3 bệnh nhân đều ngụ tại TP Thủ Đức, ở hai gia đình khác nhau. Có hai bệnh nhân nam 18 tuổi và 26 tuổi là anh em ruột, trường hợp còn lại là một người đàn ông 45 tuổi. 3 bệnh nhân đều có bệnh sử tiếp xúc với nguồn thức ăn nghi ngờ nhiễm độc vào ngày 13/5. Trong đó, hai người anh em ruột ăn bánh mì có kèm với chả lụa bán dạo, còn người đàn ông 45 tuổi đã ăn một loại mắm để lâu ngày.

Một trong 2 bệnh nhân nghi ngộ độc botulinum sau khi ăn chả lụa, điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy (Ảnh: BV).

Ngày 14/5, các bệnh nhân có triệu chứng rối loạn tiêu hóa, mệt mỏi, đau đầu choáng váng, đau bụng và tiêu chảy. Đến ngày 15/5, tình trạng sức khỏe tiến triển xấu hơn, bắt đầu yếu cơ, khó nuốt. Bệnh nhân 18 tuổi diễn biến sớm nhất, yếu sức cơ nên nhập vào Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM, trong khi người anh 26 tuổi bị nhẹ hơn nên tự đến Bệnh viện Chợ Rẫy. Chiều 15/5, người đàn ông 45 tuổi cũng nhập Bệnh viện Nhân dân Gia Định.

Với các triệu chứng điển hình, bác sĩ 3 bệnh viện ngay lập tức nghĩ tới ngộ độc botolinum, nên tổ chức hội chẩn cùng nhau. Trong đó, bệnh nhân 45 tuổi đã lấy được lấy mẫu mang đi xét nghiệm tại Viện Vệ sinh Dịch tễ TPHCM, xác định có sự hiện diện của độc tố botolinum.

"Hơn 90% khẳng định các trường hợp này là ngộ độc botulinum và có nguồn gốc từ thức ăn" - tiến sĩ, bác sĩ Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy nói.

Bệnh nhân 18 tuổi nghi ngộ độc botulinum đang phải điều trị ở khu vực Hồi sức cấp cứu, đã liệt cơ (Ảnh: BV).

Cạn thuốc 8.000 USD giải độc botulinum

Về tình trạng bệnh, đến nay hai bệnh nhân 18 tuổi và 45 tuổi không tự thở được, phải thở máy, đã liệt cơ (sức cơ chỉ có 1/5). Riêng bệnh nhân 26 tuổi sức cơ còn khoảng 3-4/5, có thể cử động nhẹ và tự thở được. Tuy nhiên trong một vài ngày tới, bệnh nhân này vẫn có nguy cơ cao phải thở máy hỗ trợ.

Đáng tiếc, thuốc BAT giải độc botulinum đặc hiệu (có giá nhập khẩu khoảng 8.000 USD/lọ) đến nay đã không còn. Đây cũng là vấn đề nan giải cho các bác sĩ điều trị. Theo bác sĩ Hùng, nếu có thuốc giải, chỉ trong vòng 48-72 tiếng sử dụng, bệnh nhân có khả năng thoát ra khỏi tình trạng liệt và không dẫn đến thở máy.

Hiện tại, các bác sĩ chỉ còn cách hỗ trợ điều trị hỗ trợ theo triệu chứng, nuôi dưỡng, chăm sóc tích cực cho bệnh nhân theo phác đồ điều trị không thuốc giải của Bộ Y tế.

Bác sĩ Hùng cho biết, bệnh nhân sẽ có khả năng cao bị nhiễm trùng thứ phát, sau đó sẽ là những biến chứng tiếp theo, như suy dinh dưỡng do thở máy kéo dài, liệt hoàn toàn dẫn đến tắc mạch...

Việt Nam hiện đã không còn thuốc BAT giải độc botulinum (Ảnh: BV).

Cũng theo bác sĩ Hùng, thống kê mỗi năm ở Mỹ - quốc gia có sự nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm hàng đầu vẫn có 150-300 ca ngộ độc botolinum, cho thấy tình trạng này không hiếm gặp. Bác sĩ khuyến cáo, nếu thấy đồ hộp phồng lên, đã biến dạng, người dân tuyệt đối đừng ăn. Ngoài ra, có thể chế biến, nấu sôi thức ăn trong 100 độ C trong 10-15 phút để hạn chế vấn đề ngộ độc.

"Ba em bé ngộ độc botulinum vừa qua, cũng như trường hợp hai anh em ở TP Thủ Đức mới đây, đều ăn chả lụa. Loại chả này được bao bằng bao ni lông rất kín, khi mở ra đã chảy nước và trong tình trạng mùi vị không bình thường" - bác sĩ Hùng phân tích.

Trước đó, vào ngày 14/5, Bệnh viện Nhi Đồng 2 đã tiếp nhận 3 anh em ruột tên N.Đ. (13 tuổi), N.H. (14 tuổi) và N.X. (10 tuổi), trú tại TP Thủ Đức (TPHCM) vào viện vì lý do yếu chi dưới tăng dần, suy hô hấp.

Người nhà khai với bác sĩ, vào ngày 13/5 các bé có ăn phải chả lụa không rõ nguồn gốc do người dì mua về, có dấu hiệu hư hỏng. Đến chiều cùng ngày, các em bắt đầu chóng mặt, buồn nôn, nôn ói, đau bụng, tiêu lỏng.

Sau khi được chẩn đoán ngộ độc botulinum, 3 em được dùng 2 lọ thuốc giải BAT còn lại của Bệnh viện Chợ Rẫy chuyển sang, đến nay tình trạng có cải thiện hơn.

Đình chỉ cơ sở sản xuất chả lụa không phép

Liên quan đến các chùm ca bệnh nghi ngờ và khẳng định ngộ độc botulinum vừa qua, Phòng Y tế TP Thủ Đức đã tìm được cơ sở sản xuất chả lụa mà các nạn nhân mua về sử dụng. Qua xác minh, cơ sở này mới hoạt động hơn một tháng, không có giấy phép.

Phòng Y tế TP Thủ Đức đã đình chỉ hoạt động cơ sở trên, đồng thời lấy mẫu chả lụa mang đi xét nghiệm. Dự kiến, thông tin về kết quả điều tra vụ việc sẽ có trong tuần sau.

Hoàng Lê

https://dantri.com.vn/suc-khoe/them-3-nguoi-nghi-ngo-doc-botulinum-phat-hien-noi-lam-ra-cha-lua-nguy-hiem-20230520205800629.htm