Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm (ATTP) đang được Bộ Y tế lấy ý kiến nhằm hoàn thiện khung pháp lý về ATTP, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu quản lý. Tuy nhiên, các doanh nghiệp thực phẩm có rất nhiều lo ngại về những “gánh nặng” thủ tục hành chính mới được đề xuất trong dự thảo nghị định.
Dự thảo nghị định tập trung vào 3 nhóm nội dung chính: Cải cách thủ tục hành chính, phân cấp quản lý và tăng cường hậu kiểm để nâng cao chất lượng thực phẩm. Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP); Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) và Tiểu ban Thực phẩm dinh dưỡng (NFG); Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam; Hiệp hội Thực phẩm minh bạch; Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham) cho rằng, dự thảo đang bổ sung nhiều yêu cầu, quy định vào cả 3 nhóm thủ tục hành chính về tự công bố; đăng ký bản công bố; đăng ký lại bản công bố; trong đó có nhiều quy định bất hợp lý, không phù hợp với thông lệ quốc tế, nguy cơ tạo ra nhiều điểm nghẽn mới cho sản xuất, kinh doanh, khiến rất nhiều sản phẩm thực phẩm, đặc biệt là hàng thủy sản, rất khó để đáp ứng hoặc không thể thực hiện được. Trong khi đó, nhiều yêu cầu bổ sung vào các thủ tục này của dự thảo không liên quan đến ATTP.
![]() |
Người dân mua thực phẩm tại siêu thị ở Hà Nội. |
Luật sư Nguyễn Tuấn Linh (Tiểu ban Thực phẩm dinh dưỡng của EuroCham) cho biết, về thủ tục tự công bố, Nghị định 15 quy định 5 nội dung, song dự thảo quy định tổng cộng 31 nội dung; dự thảo còn tăng thủ tục đăng ký bản công bố lên 34 nội dung, trong khi tại Nghị định 15 chỉ là 7 nội dung. Như vậy, quy định trong dự thảo sẽ gây tốn chi phí tuân thủ hơn nữa cho doanh nghiệp. Còn AmCham ước tính, riêng với thủ tục tự công bố, thành phần hồ sơ và thời gian tăng lên gây chậm trễ kinh doanh tới 3 tháng 7 ngày.
Với thủ tục đăng ký bản công bố, thành phần hồ sơ tăng lên có thể gây tốn phí hơn 1.616 tỷ đồng/năm, thời gian tăng thêm chưa thể xác định. Những ý kiến từ các hiệp hội, ngành hàng cũng cho rằng, dự thảo sửa đổi Nghị định 15 đang bỏ sót việc quản lý ATTP ở một số phân khúc của chuỗi thực phẩm. Trong đó có nhóm thức ăn đường phố rất phổ biến ở Việt Nam, cũng là một lợi thế thu hút du lịch nhưng tiềm ẩn không ít nguy cơ mất ATTP, chưa được kiểm soát tốt...; hay là việc kiểm soát nguồn sản xuất hoặc nhập khẩu, thương mại các chất hóa học sử dụng trong các ngành sản xuất khác nhưng gây hại khi sử dụng trong thực phẩm.
Theo ông Nguyễn Văn Chinh, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Thực phẩm minh bạch (AFT), hiện nay, chủ trương của Đảng và Chính phủ là tháo gỡ mọi rào cản để phát triển kinh tế đất nước. Hiện nhiều quốc gia như Mỹ, Trung Quốc, EU đều tập trung vào hậu kiểm. Doanh nghiệp phải tự tuân thủ và tiền kiểm chỉ áp dụng với đăng ký giấy phép sản xuất, sản phẩm đặc thù chứ không cần công bố hợp quy toàn bộ sản phẩm như Việt Nam. Thêm vào đó, quy mô của ngành thực phẩm ngày càng gia tăng cả về sản lượng, chủng loại và số lượng doanh nghiệp tham gia thì việc kiểm tra sản phẩm, kiểm tra hồ sơ giấy tờ chắc chắn ngoài tầm với của cơ quan quản lý nhà nước về ATTP.
Theo đó, Việt Nam cần chuyển đổi sang cách quản lý hiện đại mà nhiều nước đang áp dụng: Quản lý trên cơ sở các hệ thống tiêu chuẩn phổ quát mà doanh nghiệp phải áp dụng song song với hậu kiểm và quản lý rủi ro. Đây là cách tốt nhất để giảm rủi ro, vừa giảm thủ tục cho doanh nghiệp vừa giảm gánh nặng cho cơ quan quản lý.
Theo qdnd.vn