Cửa khẩu Chi Ma, xã Yên Khoái, huyện Lộc Bình được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng giai đoạn 2007 – 2020 tại quyết định số 2122/QĐ-UBND ngày 8/10/2008 nhằm thu hút các dự án đầu tư phục vụ phát triển thương mại, dịch vụ xuất, nhập khẩu qua biên giới.
Tính đến nay, Cửa khẩu Chi Ma đã thu hút được 21 dự án của các doanh nghiệp đầu tư kho bãi, bến xe, dịch vụ kinh doanh tổng hợp…. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, nhiều doanh nghiệp đã vi phạm quy định của Nhà nước về trật tự xây dựng, đất đai tại cửa khẩu.
Đoàn kiểm tra liên ngành của UBND huyện Lộc Bình kiểm tra đo đạc hiện trạng vi phạm xây dựng đối với dự án Chợ Cửa khẩu Chi Ma
Theo kết quả kiểm tra, rà soát của UBND huyện Lộc Bình, đối với tình hình thực hiện các dự án đầu tư xây dựng tại Cửa khẩu Chi Ma (tháng 5/2021), trong tổng cố 21 dự án đang được đầu tư xây dựng với diện tích sử dụng đất gần 260 nghìn m2, có tới 12 công trình dự án của các doanh nghiệp thực hiện đầu tư công trình không có giấy phép hoặc sai với giấy phép xây dựng được cấp. Về đất đai, có 3 dự án trong quá trình thi công xây dựng có hành vi lấn chiếm đất phi nông nghiệp, đất quy hoạch giao thông tại cửa khẩu.
Điển hình như dự án Chợ Cửa khẩu Chi Ma do Công ty Cổ phần Đầu tư – Thương mại du lịch Thăng Long Hà Nội và Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại Phú Gia Hà Nội làm chủ đầu tư. Dự án này năm 2014 và năm 2016 được Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn cho thuê đất với diện tích 8.666 m2 để xây dựng 3 khối nhà với quy mô 2 tầng, diện tích gần 2.600 m2; 1 khối nhà 3 tầng, diện tích 868 m2; khuôn viên cây xanh, đường nội bộ với diện tích gần 1.483 m2 và bãi đỗ xe tĩnh với diện tích 3.717 m2. Đến nay, công trình đã được xây dựng xong 2 khối nhà 2 tầng với diện tích 1.732 m2; hoàn thành phần móng của 2 khối nhà còn lại; thi công xong một phần các hạng mục như: cấp điện nhà bảo vệ cấp thoát nước. Tuy nhiên, tại thời điểm UBND huyện Lộc Bình kiểm tra công trình vào tháng 5/2021, nhà đầu tư vẫn không đưa ra được giấy phép xây dựng của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp.
Để xảy ra tình trạng vi phạm nêu trên do công tác quản lý Nhà nước của UBND xã Yên Khoái, Trung tâm Quản lý Cửa khẩu Chi Ma về đất đai, xây dựng rất lỏng lẻo, thiếu sát sao. Các doanh nghiệp “vô tư” triển khai xây dựng các công trình theo kiểu mạnh ai người đấy làm, chính quyền cơ sở và Trung tâm Quản lý Cửa khẩu Chi Ma hầu như không hướng dẫn nhà đầu tư thực hiện các hạng mục theo đúng giấy phép, giấy chứng nhận đầu tư được cấp. Bên cạnh đó, trong thời gian dài, việc kiểm tra, giám sát thực hiện các dự án tại Cửa khẩu Chi Ma của chính quyền cơ sở và các ngành chức năng hầu như bị bỏ ngỏ.
Bà Hoàng Thị Giang, Chủ tịch UBND xã Yên Khoái cho biết: Để xảy ra tình trạng vi phạm trật tự xây dựng và đất đai tại Cửa khẩu Chi Ma diễn ra phức tạp như hiện nay có trách nhiệm từ chính quyền cơ sở. Trong thời gian dài, chính quyền nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của mình trong việc kiểm tra giám sát hoạt động xây dựng cũng như phát hiện ngăn chặn các trường hợp vi phạm về xây dựng, đất đai tại cửa khẩu. Thể hiện rõ nhất là các vi phạm diễn ra nhưng từ năm 2020 trở về trước, UBND xã chưa lập biên bản vi phạm hành chính cũng như quyết định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng, đất đai tại cửa khẩu được trường hợp nào.
“Mãi đến năm 2020 công tác quản lý, kiểm tra giám sát hoạt động xây dựng tại Cửa khẩu Chi Ma mới được chính quyền cơ sở quan tâm sát sao hơn. Năm 2020, chúng tôi đã phối hợp với các cơ quan chức năng phát hiện lập biên bản vi phạm về xây dựng và đề xuất UBND huyện xử phạt đối với 2 trường hợp vi phạm, đồng thời yêu cầu các chủ đầu tư phá dỡ một số hạng mục công trình xây dựng không đúng quy hoạch, cử cán bộ thường xuyên theo dõi giám sát hoạt động xây dựng tại cửa khẩu.” – Bà Giang thông tin thêm.
Ông Hoàng Hùng Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện Lộc Bình cho biết: Để xử lý dứt điểm các vi phạm về trật tự xây dựng tại cửa khẩu Chi Ma, tháng 5/2021, UBND huyện đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành của huyện phối hợp với các sở: Xây dựng, Tài nguyên – Môi trường và Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn, kiểm tra toàn diện các dự án của doanh nghiệp tại cửa khẩu này. Qua kết quả kiểm tra, UBND huyện đã lập biên bản vi phạm hành chính các trường hợp sai phạm và tham mưu cho chủ tịch UBND huyện xử phạt theo thẩm quyền; củng cố hồ sơ trình UBND tỉnh ra quyết định xử phạt các trường hợp vượt thẩm quyền của UBND huyện đối với 12 doanh nghiệp có dự án vi phạm về xây dựng, 3 doanh nghiệp có dự án vi phạm về sử dụng đất đai.
Bên cạnh đó, để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp tục đầu tư kinh doanh tại Cửa khẩu Chi Ma, UBND huyện Lộc Bình cũng kiến nghị các ngành chức năng liên quan thực hiện điều chỉnh giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, điều chỉnh dự án đầu tư xây dựng, điều chỉnh giấy phép xây dựng đối với các dự án vi phạm mà doanh nghiệp đã chấp hành quyết định xử phạt của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để công trình tiếp tục được đầu tư xây dựng. Đối với các công trình vi phạm mà doanh nghiệp không thực hiện việc hoàn thiện hồ sơ pháp lý theo quy định thì buộc các doanh nghiệp phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định. Đồng thời, phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường kiểm tra, hướng dẫn việc thực hiện dự án đầu tư của doanh nghiệp tại Cửa khẩu Chi Ma bảo đảm đúng quy định của pháp luật.
Cửa khẩu Chi Ma là một trong những cửa khẩu quan trọng của tỉnh, trong thời gian qua, cửa khẩu thu hút rất nhiều doanh nghiệp đến đầu tư sản xuất kinh doanh thúc đẩy hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa qua biên giới. Có những thời điểm, cửa khẩu Chi Ma phát triển rất “nóng” về đầu tư xây dựng trong khi công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực này lại bị buông lỏng dẫn đến những vi phạm trong hoạt động đầu tư của doanh nghiệp. Do vậy, các cấp chính quyền và các cơ quan chức năng cần rút kinh nghiệm sâu sắc trong việc quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng tại cửa khẩu. Từ đó, thực hiện tốt công tác quản lý, hướng dẫn doanh nghiệp trong việc thực hiện các dự án đầu tư theo đúng quy định của pháp luật, từng bước xây dựng môi trường sản xuất kinh doanh thông thoáng thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp tại Cửa khẩu Chi Ma.
TRANG NINH/baolangson.vn