Xác định tuyên truyền là giải pháp căn bản, xuyên suốt nhằm nâng cao nhận thức trong công tác phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), thời gian qua, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình đã chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng làm tốt công tác này, qua đó giúp ngư dân trên địa bàn nắm được các quy định của pháp luật và thấy được hệ lụy của việc khai thác hải sản bất hợp pháp.
Chuyển biến ý thức của ngư dân
Tàu cá mang số hiệu QB 92629 TS của ngư dân Nguyễn Văn Bình ở xã Đức Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình vừa có chuyến đi biển dài ngày để khai thác mực trên vùng biển đảo Bạch Long Vĩ trở về đất liền. Là chủ tàu, ông Bình ý thức phải đánh bắt hải sản đúng vùng biển thuộc hải phận Việt Nam, không vượt sang lãnh hải của các quốc gia khác.
Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Gianh tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho ngư dân. Ảnh: HOÀI NAM |
Tuy nhiên, chuyến đi biển vừa qua, trong quá trình khai thác, do vô tình, tàu cá của ông đã vượt quá ranh giới cho phép. Ngay sau đó, tàu của ông nhận được tín hiệu của cán bộ Đồn Biên phòng Lý Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Quảng Bình nhắc nhở và yêu cầu quay trở lại khai thác đúng khu vực cho phép. Ông Nguyễn Văn Bình cho biết: “Được BĐBP sát cánh, đồng hành, chúng tôi rất yên tâm ra khơi. Chúng tôi được BĐBP phổ biến, tuyên truyền về Luật Thủy sản, chống khai thác IUU nên tôi hiểu việc đánh bắt trái phép ở vùng biển nước ngoài, không lắp thiết bị giám sát hành trình, ngắt kết nối là vi phạm pháp luật. Chính vì vậy, mỗi lần vươn khơi, tôi đều kiểm tra đầy đủ máy móc giám sát hành trình, làm thủ tục xuất cảng, luôn ghi nhật ký hành trình đầy đủ trong quá trình đánh bắt”.
Trong những ngày đầu tháng 7, tranh thủ sáng sớm khi tàu thuyền cập cảng vào khu neo đậu âu thuyền cảng Nhênh thuộc xã Bắc Trạch, huyện Bố Trạch, một số cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Lý Hòa đã đến để tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về chống khai thác IUU cho chủ các phương tiện, kết hợp kiểm tra thiết bị giám sát hành trình tàu cá.
Theo quan sát của chúng tôi, hình thức đối thoại trực tiếp rất hiệu quả. Không khí cởi mở, thân tình, nhiều ngư dân, chủ phương tiện, thuyền viên được giải đáp các thắc mắc liên quan đến Luật Thủy sản và các văn bản quy phạm pháp luật về chống khai thác IUU. Bên cạnh đó, cán bộ tuyên truyền của đồn cũng thông tin về những điều mà ngư dân cần phải lưu ý khi hành nghề, đặc biệt là phổ biến chế tài xử phạt đối với các tàu cá vi phạm nghiêm trọng trong khai thác thủy sản.
Trung tá Nguyễn Văn Thống, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Lý Hòa cho biết: “Những năm qua, bên cạnh nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới biển, đơn vị xác định việc ngăn chặn, chấm dứt hành vi IUU là nhiệm vụ trọng yếu. Đồn Biên phòng Lý Hòa đã xây dựng kế hoạch phối hợp với các lực lượng liên quan để phổ biến pháp luật cho ngư dân. Ngoài thông qua các buổi họp, chúng tôi còn tổ chức các tổ công tác xuống tận tàu cá tuyên truyền cho chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân; vận động chủ phương tiện, thuyền trưởng ký cam kết không đưa tàu cá qua vùng biển nước ngoài, thường xuyên duy trì liên lạc với BĐBP. Chính vì vậy, ý thức của ngư dân có nhiều chuyển biến tích cực”.
Xử lý nghiêm các vi phạm
Bên cạnh những ngư dân tuân thủ pháp luật, vẫn còn một số người cố tình vi phạm, vì vậy công tác giám sát, kiểm tra cũng được tăng cường và có biện pháp xử lý kịp thời. Theo đó, để ngư dân không khai thác thủy sản bất hợp pháp, BĐBP tỉnh Quảng Bình duy trì công tác kiểm tra, kiểm soát, tuần tra, kiên quyết không cho tàu cá xuất bến khi chưa có đầy đủ giấy tờ hợp lệ và các trang thiết bị theo quy định.
Theo Thượng tá Ngô Văn Dũng, Chủ nhiệm Chính trị BĐBP tỉnh Quảng Bình, thực hiện chỉ đạo của cấp trên, Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh đã xây dựng kế hoạch mở đợt cao điểm tuần tra, kiểm soát với mục tiêu chấm dứt tình trạng ngư dân khai thác thủy sản bất hợp pháp. Trong 6 tháng đầu năm 2023, Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh đã tổ chức tuyên truyền 83 buổi với 7.510 lượt ngư dân tham gia, tuyên truyền trên hệ thống loa phát thanh của địa phương 122 đợt; hướng dẫn 4.300 lượt chủ tàu viết cam kết khai thác hải sản đúng quy định; phối hợp với lực lượng bảo vệ nguồn lợi thủy sản cũng như chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tại các cửa sông, cửa lạch; xử lý nghiêm các trường hợp không đầy đủ giấy tờ theo quy định; thường xuyên trao đổi, thông báo với các lực lượng cảnh sát biển, hải quân về tình hình tàu cá xuất bến để phối hợp quản lý, kiểm soát, theo dõi, thu thập, củng cố tài liệu, chứng cứ những dấu hiệu vi phạm.
Để gỡ “thẻ vàng” IUU thì việc sử dụng các biện pháp nghiệp vụ, kịp thời ngăn chặn từ sớm các hành vi vi phạm của các chủ tàu cá; nắm chắc ngư trường hoạt động của ngư dân để cảnh báo sớm chính là biện pháp hữu hiệu. Chính vì vậy, thời gian tới, BĐBP tỉnh Quảng Bình tiếp tục chỉ đạo các đơn vị quán triệt, thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của các cấp về tuyên truyền phòng, chống khai thác IUU, nâng cao nhận thức, phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy và cán bộ, chiến sĩ trong tổ chức thực hiện.
HUYỀN TRANG