Khắp khu vực miền bắc của Nam Mỹ có hàng trăm đường hầm khổng lồ. Nhưng chúng không phải là công trình do con người tạo ra hay được hình thành bởi quá trình địa chất của trái đất.
Hàng trăm đường hầm khổng lồ không phải do con người hay quá trình địa chất tạo ra
Những đường hầm khổng lồ có kích thước đủ lớn để con người có thể đi qua. Có những hầm cao 2m, rộng 4m, nằm rải rác khắp khu vực phía bắc ở Nam Mỹ. Các nhà khảo cổ học vô tình tìm thấy chúng khi đang tìm kiếm tàn tích của người Maya.
Đó là vào những năm 1930, khi nhóm khảo cổ đi sâu vào rừng nhiệt đới tìm kiếm, thì không thấy di tích nào. Nhưng họ lại thấy rất nhiều đường hầm. Chúng phân bố nhiều ở Brazil và Argentina.
Một hầm rộng ở Brazil (Ảnh: Heinrich Frank).
Những đường hầm này không có tiêu chuẩn thống nhất nào. Chúng có kích thước và độ sâu khác nhau. Trên các bức tường còn lưu lại dấu vết móng vuốt khổng lồ.
Ban đầu, các nhà địa chất học gọi là "những đường hầm cổ sinh". Dựa vào dấu vết móng vuốt bên trong, có thể đây là "những tác phẩm" của một loài lười đất khổng lồ hiện đã tuyệt chủng.
Thuật ngữ này do Heinrich Frank, Giáo sư đến từ Đại học Liên bang Rio Grande do Sul, ở Brazil, đặt tên vào những năm 2000. Ông bắt gặp các đường hầm khi tới một công trường xây dựng ở thị trấn Novo Hamburgo. Thời điểm đó, rất ít người biết và không có nhiều tài liệu viết về chúng.
Dấu vết móng cào trên bức tường trong các đường hầm (Ảnh: Amusing Planet).
Nhưng chỉ một thời gian ngắn sau đó, Giáo sư Heinrich Frank cùng nhóm cộng sự phát hiện ra hơn 1.500 đường hầm chỉ riêng ở bang Rio Grande do Sul. Một trong số đó có thể đạt chiều dài hàng trăm mét, phân thành các nhánh, chia nhiều hướng trong lòng đất.
Hầm lớn nhất có chiều dài gần 610m, cao 1,8m, rộng từ 0,9 đến 1,5m. Ước tính khoảng 4.000 tấn đất và đá được đào xới ra khỏi sườn đồi để tạo nên những "hang khổng lồ" như vậy. Rõ ràng, đây không phải là kết quả của một hai cá thể lười đất khổng lồ, mà của nhiều thế hệ.
Hình vẽ minh họa những con lười khổng lồ thời cổ đại (Ảnh: Amusing Planet).
Các chuyên gia cho biết, loài lười đất khổng lồ có kích thước như voi thời hiện đại. Chúng từng sống ở Nam Mỹ cho tới khoảng 10.000 năm trước. Đây là một trong số những loài động vật có vú trên cạn lớn nhất trên trái đất, kích thước bằng con voi ma mút. Với chiều cao trung bình khoảng 5,5m, sinh vật này có thể đứng bằng hai chân nếu cần thiết.
"Quái vật cổ đại" này sở hữu bộ móng vuốt lớn, dài hơn 40cm và rất cứng. Đây là công cụ hỗ trợ đắc lực giúp chúng đào xới, tìm kiếm thức ăn. Chúng có thể sống thành từng nhóm nhỏ.
Các loài sinh vật cổ có sự phân bố địa lý đặc biệt. Chúng được tìm thấy dấu vết tại các bang ở miền nam Brazil như Rio Grande do Sul và Santa Catarina. Nhưng ở phía bắc Brazil hay các nước Nam Mỹ khác lại rất ít loài được tìm thấy.
Những sinh vật này "xây" đường hầm làm gì?
Các chuyên gia giải thích việc này bằng cách quay lại dấu mốc thời gian, ở thời điểm sinh vật khổng lồ này sinh sống. Chúng vốn tồn tại trong các rừng mưa nhiệt đới ở khu vực Nam Mỹ. Đây là nơi có nhiệt độ cao hơn, giúp chúng giữ ẩm tốt hơn.
Lối vào của một đường hầm (Ảnh: Heinrich Frank).
Nhưng vào kỷ băng hà, nhiệt độ trái đất giảm đáng kể. Những con lười đất khổng lồ vốn quen sống ở nơi có khí hậu ấm hơn là loài gặp "rắc rối" với sự thay đổi này.
Do không có bộ lông đủ dày, chúng phải chọn việc giữ ấm bằng cách đào đường hầm. Những hầm sâu, dài, chia thành nhiều nhánh để thêm nơi trú ẩn cho đồng loại. Dấu vết về móng vuốt 3 móng trùng với loài lười đất là một trong những bằng chứng lý giải.
Đến nay, những đường hầm này đã trở thành điểm đến thu hút khách tham quan.
Huy Hoàng/dantri.com.vn