Di tích Phủ đường Ninh Hòa thuộc phường Ninh Hiệp (thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa), cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 35km về hướng bắc.

Theo thông tin từ Trung tâm bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa, từ thời vua Gia Long đến Minh Mệnh năm thứ 1 (1820), Phủ đường Ninh Hòa là trụ sở hành chính cấp huyện; đến thời Minh Mệnh năm thứ 12 (1831) lỵ sở này được xây dựng lại với quy mô khang trang, tương xứng là trụ sở hành chính cấp huyện, sau đó là Phủ.

Trải qua hàng trăm năm, Phủ đường này xuống cấp, do đó vào năm 2023, tỉnh Khánh Hòa chi hơn 3 tỷ đồng để trùng tu, tôn tạo. Khi thiết kế, xây dựng đơn vị thi công vẫn giữ gìn kết cấu cũ, còn vật liệu một số vị trí được thay mới.

Phủ đường Ninh Hòa là công trình kiến trúc có dạng hình chữ nhật, mặt tiền quay về hướng đông nam. Về tổng thể, di tích được kết cấu theo mô típ nhà truyền thống của vùng đồng bằng Khánh Hòa theo kiểu 3 gian 2 chái. 

Tòa nhà chính là công đường, bậc cấp và thềm. Đây là nơi được dùng để thông báo các lệnh chỉ, chỉ dụ của vua quan triều đình cho đội ngũ nha lại ở Phủ.

Phần mái của Phủ đường được lợp bằng ngói âm dương.

Gian giữa cơ quan chức năng cho phục dựng, trưng bày một bộ bàn ghế và tượng mô phỏng cảnh quan Tri phủ đang ngồi làm việc.

Tại vị trí ngồi làm việc của quan còn có cặp tàn, lọng che rất uy nghiêm. 

Trên bàn của quan Tri phủ là ống đựng bút, hộp đựng thẻ lệnh. Phía tay phải có một ống gỗ đựng roi da bò, roi cá đuối.

Ông Nguyễn Văn Lương, chuyên viên Trung tâm Văn hóa - Thông tin và Thể thao thị xã Ninh Hòa, cho biết roi đuôi cá đuối có nhiều gai nhọn, dễ gây thương tích. Quan Tri phủ thời xưa thường dùng cây roi này để thị uy, đánh những người được xem là có tội.

Sau lưng tượng Tri phủ có một tượng hình người lính tay cầm dây, kéo chiếc quạt phía trên lên xuống để tạo gió mát cho quan làm việc.

Mô phỏng 2 tượng lính khiêng võng, để quan nằm lên đi lại các nơi.

Theo Trung tâm bảo tồn di tích tỉnh Khánh Hòa, Phủ đường Ninh Hòa là địa điểm ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử quan trọng ở Khánh Hòa, góp phần vào chiến thắng chung của đất nước.

Năm 2000, di tích này được xếp hạng di tích lịch sử quốc gia.

Ông Nguyễn Văn Lương cho biết do Phủ đường Ninh Hòa nằm ở trong khuôn viên trụ sở UBND thị xã Ninh Hòa, nên du khách muốn tham quan cần phải đăng ký trước với Trung tâm Văn hóa - Thông tin và Thể thao thị xã để được hướng dẫn.

Theo dantri.com.vn

https://dantri.com.vn/du-lich/cay-roi-bang-duoi-ca-duoi-tren-ban-quan-tri-phu-thoi-xua-20240822164939383.htm