Cựu lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev (Ảnh: Sputnik).

Sputnik đưa tin, cựu lãnh đạo Gorbachev tin rằng Liên Xô có thể đã không tan rã nếu nó được chuyển đổi thành mô hình Liên bang các nền Cộng hòa Xô Viết có chủ quyền. Ông cho biết, ông đã đề xuất ý tưởng này vào năm 1990 và dự kiến ký thông qua vào tháng 8/1991, nhưng bị những thành viên có quan điểm cứng rắn trong ban lãnh đạo Liên Xô thời bấy giờ ngăn cản.

"Ban đầu, chúng tôi đánh giá thấp các vấn đề liên quan tới quan hệ lợi ích giữa các sắc tộc, quan hệ giữa trung ương và các nước cộng hòa. Chúng tôi đã không ngay lập tức đi đến kết luận rằng Liên Xô cần phải được đổi mới", ông Gorbachev nói với truyền thông Nga hôm 25/12.

Đây cũng đánh dấu ngày mà tròn 30 năm trước, ông từ chức lãnh đạo Liên Xô và giao mã phóng hạt nhân cho cựu Tổng thống Nga Boris Yeltsin.

Theo ông Gorbachev, tầm nhìn của ông về mô hình mới cho Liên Xô có mục tiêu tạo ra "một liên bang thực sự với chủ quyền thực sự của các nước cộng hòa, và sẽ ủy thác một số quyền lực cho trung ương". Ông cho biết, trung ương trong ý tưởng của ông sẽ chịu trách nhiệm về an ninh, quốc phòng, một hệ thống giao thông đồng nhất và một đồng tiền chung.

Ông cho rằng, đề xuất ông đưa ra là khả thi, và hầu hết các nước cộng hòa đều ủng hộ nó, nhưng nó không nhận được sự ủng hộ của Ủy ban Nhà nước về Tình trạng Khẩn cấp của Liên Xô.

"Ngay cả sau sự cố, khi các nước cộng hòa tuyên bố độc lập và vị trí của lãnh đạo Liên Xô bị suy yếu nghiêm trọng, tôi vẫn tin rằng Liên Xô vẫn có thể được duy trì. Và tôi đã đề xuất một thỏa thuận về Liên minh các quốc gia có chủ quyền", ông Gorbachev nói.

"Cụ thể, các nước cộng hòa sẽ trở thành thành viên Liên Hợp Quốc, trong khi Liên Xô vẫn giữ ghế trong Hội đồng Bảo an. Lực lượng vũ trang vẫn sẽ thống nhất bởi trung ương và trung ương sẽ quản lý vũ khí hạt nhân. Tôi tin rằng, ý tưởng này sẽ tốt hơn rất nhiều so với những gì đã diễn ra sau khi Liên Xô sụp đổ", nhà cựu lãnh đạo cho biết.

Trong thời gian 1989-1990, ông Gorbachev tiến hành một số cải cách chính trị và kinh tế dẫn tới việc xuất hiện, gia tăng quan điểm dân tộc chủ nghĩa trong các nước cộng hòa thuộc Liên Xô. 

Tháng 8/1991, một số thành viên dưới quyền ông Gorbachev đã phát động một chiến dịch chống lại ông nhằm dừng lại các kế hoạch cải cách kinh tế - chính trị của ông, bao gồm cả đề xuất về mô hình Liên bang các nền Cộng hòa Xô Viết có chủ quyền.

Ngày 8/12/1991, lãnh đạo các nước cộng hòa Nga, Ukraine và Belarus gặp ở Belarus và ký thỏa thuận Hiệp định thành lập Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG). Ngày 25/12/1991, ông Gorbachev tuyên bố từ chức Tổng thống và Liên bang Xô viết chính thức sụp đổ. 

Đức Hoàng/dantri.com.vn

https://dantri.com.vn/the-gioi/cuu-lanh-dao-gorbachev-tiet-lo-y-tuong-co-the-cuu-lien-xo-khong-sup-do-20211226074724993.htm