Binh sĩ thuộc lực lượng ủng hộ chính phủ Yemen giao tranh với các tay súng lực lượng Houthi tại Marib, Yemen. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Thỏa thuận ngừng bắn do Liên hợp quốc làm trung gian đang góp phần giảm đáng kể các hoạt động thù địch ở Yemen và hiện chưa có báo cáo mới về các cuộc không kích hoặc tấn công qua biên giới giữa quân nổi dậy Houthi và lực lượng chính phủ Yemen được liên quân Arab hậu thuẫn. Liên quân Arab do Saudi Arabia đứng đầu đã thông báo ngừng không kích vào các mục tiêu của Houthi trên khắp Yemen nhằm ủng hộ thỏa thuận ngừng bắn, cũng như các nỗ lực hòa bình. Các hoạt động quân sự cả trên bộ, trên không và trên biển tạm dừng. Thỏa thuận ngừng bắn cho phép các tàu chở dầu vào các cảng tại Hodeidah, cũng như cho phép máy bay thương mại hoạt động trong và ngoài sân bay Sanaa, tới các điểm đến đã được lên kế hoạch từ trước.

Sau chuyến thăm mới đây tới thủ đô Sanaa, vốn do lực lượng Houthi tại Yemen kiểm soát, nhà ngoại giao Thụy Điển Hans Grundberg cảnh báo rằng, thỏa thuận ngừng bắn đang được duy trì rộng rãi, song vẫn còn nhiều thách thức. Các tàu chở dầu đã cập cảng Hodeidah, theo một trong những điều khoản của thỏa thuận ngừng bắn, giúp xoa dịu khủng hoảng nhiên liệu ở thủ đô Sanaa và các nơi khác của Yemen. Liên hợp quốc cũng nỗ lực xúc tiến nối lại chuyến bay thương mại đầu tiên từ sân bay Sanaa sau sáu năm đình hoãn, đàm phán mở lại các tuyến đường quan trọng ở Taiz và các tỉnh khác của Yemen cũng đã được khởi động. 

Hiện là thời điểm thuận lợi để thúc đẩy các giải pháp chính trị cho Yemen, trong bối cảnh Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi đã chuyển giao quyền lực cho Hội đồng Tổng thống mới được thành lập để thực hiện nhiệm vụ tổ chức những cuộc hòa đàm với lực lượng Houthi. Hội đồng Tổng thống cam kết tuân thủ sáng kiến năm 2011 của Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC), các kết quả của Hội nghị đối thoại quốc gia, các nghị quyết của các cuộc tham vấn về Yemen do GCC làm trung gian tại Riyadh (Saudi Arabia), cũng như các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Người đứng đầu Hội đồng Tổng thống, Tướng Rashad Al Alimi, đã ra tuyên bố khẳng định sẽ nỗ lực chấm dứt chiến tranh, khôi phục hòa bình cho đất nước, cam kết ưu tiên lợi ích quốc gia và nỗ lực giải quyết thách thức cả về chính trị, kinh tế-xã hội và an ninh. Theo ông, Hội đồng Tổng thống là một cơ quan hòa bình, có nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền quốc gia và người dân Yemen. 

Cuộc xung đột tại Yemen nổ ra hồi năm 2014, khi lực lượng Houthi chiếm giữ thủ đô Sanaa và phần lớn khu vực miền bắc, buộc Chính phủ Yemen được quốc tế công nhận phải rút về thành phố Aden ở miền nam. Năm 2015, liên quân Arab đã can thiệp quân sự vào Yemen nhằm khôi phục quyền lực của Chính phủ Yemen. Xung đột kéo dài đã cướp đi sinh mạng của hơn 150.000 người và khiến hàng triệu người phải đi lánh nạn. Cuộc chiến ở Yemen kéo theo khủng hoảng nhân đạo tồi tệ. Đến nay, bom mìn đã cướp đi sinh mạng và làm bị thương hàng nghìn người Yemen, phá hủy nhiều ngôi làng và trang trại, cản trở người dân trở về nhà.

Sau nhiều năm bị chiến tranh tàn phá nghiêm trọng, Yemen đang có những thời khắc yên bình hơn bao giờ hết sau khi thỏa thuận ngừng bắn được thực thi. Dù còn nhiều thách thức trong thực hiện cam kết của các bên đối địch, song đây là cơ hội hiếm có mà các bên không thể bỏ lỡ để thúc đẩy đàm phán, tìm giải pháp chính trị cho cuộc xung đột.

Thái Thanh/nhandan.vn

https://nhandan.vn/binh-luan-quoc-te/co-hoi-khong-the-bo-lo-nham-cham-dut-xung-dot-dai-dang-tai-yemen-693421/