Hiệp hội doanh nghiệp hàng không Việt Nam (VABA) vừa có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất một số giải pháp khẩn cấp.

Theo đánh giá của VABA, hàng không là động lực phát triển kinh tế. Các chuyên gia nước ngoài tính rằng hàng không tăng trưởng 2,5% sẽ góp phần kích thích tăng trưởng GDP quốc gia 1%. Trước đại dịch, hàng năm doanh thu vận tải hàng không tăng bình quân từ 15%-20%. Tuy nhiên, từ đầu năm 2020 tới nay, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng rất tiêu cực tới hoạt động của ngành hàng không.

Sân bay Nội Bài vắng khách những ngày này - Ảnh: Phan Công

Cụ thể, thống kê của VABA cho thấy, doanh thu năm 2020 của các hãng hàng không Việt giảm trên 60% (khoảng 100.000 tỉ đồng). Các hãng hàng không Vietnam Airlines, Vietjet Air, Bamboo Airways lỗ từ hoạt động hàng không 16.000 tỉ đồng. Hiện nay, nợ ngắn hạn và nợ đến hạn phải trả của 3 hãng đã lên tới 36.000 tỉ đồng (riêng Vietnam Airlines 20.000 tỉ đồng). Số tiền nộp ngân sách cũng bị giảm tương ứng, trong khi năm 2019, các hãng hàng không nộp thuế, phí trực và gián tiếp trên 20.000 tỉ đồng.

Đặc biệt, năm 2021, đợt bùng phát dịch lần 3 và 4 vào dịp cao điểm Tết cổ truyền và Hè đã khiến doanh thu hàng không giảm sâu (riêng tháng 5-6 doanh thu giảm 90% so với cùng kỳ năm 2020) khiến các hãng càng suy kiệt. Trong khi đó, để duy trì hoạt động tối thiểu trong mùa dịch, các hãng phải chi trên 100 tỉ đồng/ngày.

"Các nguồn lực về tài sản, tài chính tích lũy của các hãng đã cạn kiệt, cơ hội tiếp cận vốn vay khó khăn, chi phí vay vốn cao. Các chính sách hỗ trợ của Chính phủ cho hàng không được đề ra kịp thời nhưng còn thiếu và chậm triển khai" - ông Bùi Doãn Nề, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp hàng không Việt Nam, cho hay.

Trên cơ sở này, VABA kiến nghị mở rộng và thực hiện chương trình hỗ trợ tín dụng cho các doanh nghiệp hàng không.

Cụ thể, theo Thông tư 04/2021 của ngân hàng Nhà nước quy định về tái cấp vốn đối với Tổ chức tín dụng cho Tổng công ty hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines) vay 4.000 tỉ đồng với lãi suất 0%, VABA đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo Chính phủ đề xuất Quốc hội cho phép áp dụng cơ chế tái cấp vốn từ 5.000 - 6.000 tỉ đồng tương tự như Vietnam Airlines, thời hạn tái cấp vốn là 12 tháng và được gia hạn tự động 2 lần cho các hãng hàng không khác, căn cứ vào quy mô, thị phần, vai trò, đóp góp cụ thể của từng hãng để hỗ trợ hãng thanh khoản.

VABA cũng đề nghị dành cho các hãng hàng không vay gói tín dụng khoảng 25.000 tỉ đồng ưu đãi giảm lãi suất 4%, thời hạn từ 3-5 năm để các hãng duy trì nguồn lực, có nguồn vốn phục hồi, phát triển, đồng thời cho các doanh nghiệp hàng không nói chung được áp dụng mức lãi suất giảm 2% theo Nghị quyết số 84 ngày 29-5-2020 của Chính phủ.

VABA đề nghị cho phép áp dụng mức ưu đãi như nội dung của Thông tư 19/2020 của Bộ Giao thông Vận tải từ 1-1-2021 đến 30-6-2022 đồng thời giảm 50% phí dịch vụ tại nhà ga cho khách bay để góp phần kích cầu bay đi du lịch; xem xét giảm thuế thu nhập cho các doanh nghiệp, các cơ sở đào tạo phục vụ ngành hàng không từ nay đến hết năm 2022.

Nhấn mạnh giải pháp sớm triển khai tiêm vắc-xin trên diện rộng và xem xét sử dụng "hộ chiếu vắc-xin", VABA đề nghị Chính phủ chỉ đạo nới lỏng quy định về đi lại, cách ly đối với những người đã tiêm đủ liều vắc-xin; từng bước nới lỏng các quy định nhập cảnh và cách ly đối với khách đã tiêm vắc-xin đầy đủ và có kế hoạch sớm triển khai khai thác trở lại các đường bay quốc tế.

Hiện, Liên minh châu Âu và nhiều quốc gia đã cho phép bay quốc tế không áp dụng cách ly đối với khách đã có "hộ chiếu vắc-xin". Nhiều hãng hàng không, ngành du lịch và kinh tế của nhiều quốc gia đang phục hồi, phát triển nhanh chóng do tiêm vắc-xin trên diện rộng và áp dụng hộ chiếu vắc-xin, qua đó cũng tăng năng lực cạnh tranh cho ngành hàng không và du lịch quốc tế.