Binh lính Ukraine khai hỏa pháo gần Toretsk, tỉnh Donetsk (Ảnh: Getty).

Toàn bộ năm 2024 chứng kiến quân đội Ukraine ở thế bị động, mất lãnh thổ vào tay quân đội Nga tiến công ở tỉnh Kharkov phía đông bắc và tỉnh Donetsk phía đông.

Nga đã giành được quyền kiểm soát Avdiivka - một thành phố công nghiệp ở tỉnh Donetsk - vào tháng 2, khởi động cho các cuộc tấn công của Moscow trên khắp khu vực.

Tận dụng lợi thế của việc các đơn vị Ukraine được luân chuyển thiếu hiệu quả, quân đội Nga đã mở một cuộc tấn công về phía Toretsk và Niu-York, các thị trấn ở Donetsk vốn trước đây ít xảy ra giao tranh.

Nga tiếp tục giành được nhiều vùng lãnh thổ ở phía đông Donetsk trong suốt mùa hè, dần tiến đến Pokrovsk, Kurakhove và Vuhledar.

Vuhledar đã bị kiểm soát vào tháng 10. Các chuyên gia cho biết Nga có thể giành được Pokrovsk trong vòng "vài tháng".

Ở phía bắc Kharkov, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, Nga đã phát động một cuộc tấn công bất ngờ vào tháng 5, khiến quân đội Ukraine phải căng mình hơn để chiến đấu. Binh lính Ukraine phải vật lộn để giữ vững các tuyến phòng thủ hiện tại.

Vào thời điểm kết thúc năm 2024, Ukraine vẫn phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực chưa được giải quyết, những bước lùi có thể sắp xảy ra trong một số trận chiến quan trọng và ít có khả năng thay đổi tình hình trên chiến trường.

Mặc dù bị áp đảo về quân số và hỏa lực trên khắp mặt trận, Ukraine đã phát động một cuộc tấn công xuyên biên giới vào tỉnh Kursk của Nga hồi tháng 8. Tính đến tháng 12, Ukraine kiểm soát chưa đến một nửa lãnh thổ đã giành được ban đầu và đang chuẩn bị đối phó với một cuộc phản công sắp xảy ra của Nga, trong đó được cho là có sự tham gia của cả quân đội Triều Tiên.

Kursk

Một trạm kiểm soát có binh lính Ukraine tại thị trấn Sudzha ở tỉnh Kursk, Nga hồi tháng 8 (Ảnh: Getty).

Ở mặt trận phía bắc, quân đội Ukraine vẫn tiếp tục giữ vững vị trí tại tỉnh Kursk của Nga. Trong khi đó, quân đội Nga đã tiến hành một số chiến dịch nhằm giành lại các khu vực do Ukraine nắm giữ kể từ ngày 6/8.

Theo một quan chức cấp cao của Ukraine nắm rõ thông tin tình báo, một phần trong số khoảng 12.000 binh lính Triều Tiên đã được triển khai tại Kursk để tham gia các nhiệm vụ tấn công.

Một quan chức cấp cao của Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine đã nói với hãng tin Reuters vào cuối tháng 11 rằng Ukraine đã mất hơn 40% lãnh thổ mà họ đã kiểm soát trước đó tại Kursk.

Một quan chức Ukraine được cung cấp thông tin tình báo cho biết, mục tiêu của Moscow vẫn là buộc quân đội Ukraine phải rời khỏi các vị trí mà Kiev đang kiểm soát tại Kursk.

Vị trí tỉnh Kursk của Nga (Ảnh: Economist).

Theo John Hardie, phó giám đốc Chương trình Nga tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ, vị trí gần thị trấn Sudzha ở Kursk, một trung tâm tiếp tế quan trọng cho quân đội Ukraine trong khu vực, là khu vực "đáng lo ngại" với Kiev do các mối đe dọa về hậu cần và bao vây ngày càng gia tăng.

Theo trang web giám sát DeepState của Ukraine, quân đội Nga chỉ còn cách Sudzha vài km.

Chuyên gia Hardie dự đoán, trong bối cảnh vị trí kiểm soát của Ukraine ở Kursk "khá hẹp", số lượng bom lượn và pháo binh của Nga đang có tác động đáng kể, và thương vong có thể tăng lên vào mùa đông tới khi các mục tiêu dễ bị phát hiện từ trên cao.

Tính đến tháng 12, Ukraine kiểm soát chưa đến 500km2 ở Kursk, tương đương với kích thước của Chicago.

Kharkov

Khu vực Nga tuyên bố kiểm soát (màu tím) ở Kharkov tính đến ngày 18/12 (Ảnh: Kyiv Independent).

Tỉnh Kharkov ở đông bắc Ukraine bị chia cắt bởi một trận chiến lớn ở phía bắc thành phố Kharkov, thành phố lớn thứ hai của Ukraine, và một trận chiến khác xung quanh thành phố Kupiansk, ở phía đông của khu vực này.

Tuyến đầu phía bắc Kharkov đã ổn định vào mùa hè sau khi Nga phát động một cuộc tấn công vào tháng 5 nhằm chiếm thành phố Vovchansk, khu vực Nga từng kiểm soát trong 6 tháng vào năm 2022. Mặc dù tốc độ ban đầu diễn ra nhanh chóng, nhưng Moscow đã không thể giành lại hoàn toàn thị trấn Vovchansk và tiến về Kharkov.

Chuyên gia Paroinen của tổ chức phân tích Black Bird Group cho biết, Nga sẽ không đạt được những bước tiến đáng kể ở trục Vovchansk trong những tháng tới vì có khả năng họ sẽ muốn dành nhiều nguồn lực hơn cho tỉnh Donetsk ở phía đông. Ông nói thêm rằng Nga cũng đã phân bổ số lượng lớn quân từ khu vực này để bảo vệ tỉnh Kursk xa hơn về phía bắc Nga.

Cách Vovchansk khoảng 2 giờ lái xe về phía đông nam là thành phố Kupiansk, nơi cũng từng nằm dưới sự kiểm soát của Nga vào năm 2022. Tiền tuyến tại đây vẫn ổn định trong nhiều tháng, trước khi Nga tăng cường tấn công vào cuối tháng 11, theo cách mà binh lính Ukraine mô tả là chiến thuật ngăn Ukraine triển khai các đơn vị ở nơi khác.

Quân đội Nga đã tiến vào vùng ngoại ô của thành phố trong thời gian ngắn trước khi bị đẩy lùi vài ngày sau đó. Theo chuyên gia của Black Bird Group, Nga chỉ đạt được "những bước tiến tối thiểu" về phía Kupiansk.

Tình hình đáng lo ngại hơn ở Kharkov đang diễn ra xung quanh thị trấn Borova ở phía đông nam và gần tỉnh Donetsk. Nga đã bắt đầu các cuộc tấn công mới từ thị trấn Svatove do Nga kiểm soát qua sông Oskil.

"Tôi sẽ theo dõi rất chặt chẽ hướng Borova và liệu Nga có thể khởi động lại bất kỳ cuộc tấn công lớn nào về phía Kupiansk hay không", ông Paroinen nói thêm.

Donetsk

Khu vực Nga tuyên bố kiểm soát (màu tím) ở Donetsk tính đến ngày 18/12 (Ảnh: Kyiv Independent).

Ở phía bắc của tỉnh Donetsk có khu rừng Serebryansky, nơi phần lớn đã bị đốt cháy thành than và bị tàn phá nghiêm trọng sau nhiều năm giao tranh ác liệt. Nga đã nắm giữ thế chủ động trên tiền tuyến gần thị trấn Kreminna do Nga kiểm soát ở tỉnh Lugansk gần đó và tiếp tục gây sức ép lên hàng phòng ngự của Ukraine tại khu vực này.

Cách khu rừng khoảng 50km về phía nam, trận chiến giành Chasiv Yar, một khu vực đồi núi hiện do quân đội Nga kiểm soát một phần, đang diễn ra ác liệt. Ukraine đang cố gắng kiểm soát thị trấn này bằng mọi giá sau khi buộc phải rút khỏi "đống đổ nát" Bakhmut, cách đó khoảng 10km về phía đông, vào tháng 5/2023.

Lực lượng Nga đã tiến qua kênh đào Siverskyi Donets-Donbas, chảy qua thành phố vào mùa thu năm nay. Moscow đang cố gắng bao vây thị trấn từ phía bắc và phía nam.

Chasiv Yar được kết nối với một thành phố quan trọng khác ở Donetsk là Pokrovsk, thông qua đường cao tốc T0504. Đường cao tốc này từ lâu đã là tuyến đường hậu cần quan trọng kết nối các khu vực ở tỉnh Donetsk, cho đến khi một cuộc đột phá bất ngờ của Nga ở phía tây nam của thành phố khiến đường cao tốc này trở nên không còn hiệu quả.

Pokrovsk, thành phố đóng vai trò là trung tâm hậu cần trong phần lớn cuộc chiến, hiện là điểm tập trung chính của lực lượng Nga đang tiến quân. Sau khi kiểm soát làng Shevchenko, quân đội Nga đang cách thành phố 3-4km về phía đông và phía nam, khu vực từng là nơi sinh sống của hơn 60.000 người.

Những ngôi nhà bị phá hủy trong thành phố cách tiền tuyến Pokrovsk khoảng 10km (Ảnh: Getty).

Theo chuyên gia Hardie, phó giám đốc của Quỹ Bảo vệ Dân chủ, quân đội Nga dường như đang cố gắng "bao vây" Pokrovsk từ phía tây nam để cắt đứt các con đường vào thành phố.

"Đó thường là cách để Nga giành quyền kiểm soát các thành phố trước đây, về cơ bản là chiếm trọn và tránh một cuộc tấn công trực diện", chuyên gia Hardie nói, đồng thời dự đoán khả năng Pokrovsk thất thủ sẽ tính bằng vài tháng, chứ không phải vài tuần.

"Quân Nga có thể sẽ tiến về phía tây sườn dưới của Pokrovsk và chiếm khu vực Kurakhove nhằm xây dựng một vị trí đủ rộng để thực sự bắt đầu tấn công về phía Pokrovsk", chuyên gia Paroinen nói, đồng thời nói thêm rằng ông dự đoán trận chiến giành Pokrovsk sẽ bắt đầu vào giữa hoặc cuối tháng 1 năm sau.

Trục Kurakhove ở phía nam là chìa khóa để Moscow chuẩn bị cho trận chiến giành Pokrovsk, nơi quân đội Nga đang tấn công từ 3 phía.

Quân đội Nga thường tìm cách đẩy quân đội Ukraine vào tình trạng "bán bao vây" để kiểm soát một số vùng lãnh thổ nhất định, đủ để gây ra những vấn đề đáng kể cho Kiev vì việc tiếp tế, tăng cường các vị trí và sơ tán những người bị thương sẽ trở nên khó khăn, theo chuyên gia Paroinen.

Theo các chuyên gia, tình hình xung quanh thị trấn Velyka Novosilka, cách Pokrovsk 55km về phía nam, cũng đang trở nên tồi tệ hơn. Nếu Nga có thể tiến quân từ làng Staromaiorske về phía nam và Rivnopil về phía tây nam, họ có thể "cô lập ngôi làng này khỏi hầu hết mọi phía", theo chuyên gia Paroinen.

Velyka Novosilka là mục tiêu chính của Nga ở phía nam sau khi Moscow chiếm được Vuhledar, một thị trấn khai thác mỏ từng là thành trì của Ukraine kể từ năm 2022.

Zaporizhzhia

Tình hình tiền tuyến ở tỉnh Zaporizhzhia tính đến tháng 12 (Ảnh: Kyiv Independent).

Tương tự Kharkov, tình hình tiền tuyến ở tỉnh Zaporizhzhia phía đông nam vẫn khá ổn định, mặc dù quân đội Ukraine đã nhiều lần cảnh báo về khả năng Nga sẽ có động thái tấn công mới trong khu vực.

Tại các khu vực xa hơn về phía tây Donetsk, nơi Ukraine đã nỗ lực tiến hành một cuộc phản công vào năm 2023 trên trục Orikhiv, quân đội Nga khó có thể cam kết thực hiện một chiến dịch lớn hơn.

Kherson

Tình hình tiền tuyến ở Kherson tính đến tháng 12 (Ảnh: Kyiv Independent).

Xa hơn về phía nam, Nga đã tăng cường các cuộc không kích vào khu vực ở tỉnh Kherson do Ukraine kiểm soát, bao gồm cả thủ phủ của tỉnh này. Tuy nhiên, do bị chia cắt bởi sông Dnipro, rộng hàng km, không có dấu hiệu nào cho thấy bên nào sẵn sàng tiến hành chiến dịch vượt sông.

Ukraine đang cố gắng giữ vững vị trí hạn chế của mình tại các đảo trên sông Dnipro. Cả hai bên đều sẵn sàng tiếp tục chiến đấu trên địa hình khó khăn này ở đồng bằng sông Dnipro, nơi có ít giá trị chiến lược.

Vào mùa đông năm 2023, các binh lính Ukraine đã chia sẻ về việc một số đồng đội của họ đã thiệt mạng trong một nhiệm vụ mà họ tin rằng không có triển vọng. Trong bối cảnh thiếu trầm trọng các nguồn lực quan trọng từ đạn dược và máy bay không người lái đến thuyền, những người lính Ukraine băng qua sông gọi nhiệm vụ này là "tự sát".

Theo chuyên gia Paroinen, Nga khó có thể phát động một cuộc tấn công qua Dnipro để đến bờ phía tây của con sông do Ukraine kiểm soát vì đó sẽ là "một canh bạc rất lớn", tương tự tình huống mà quân đội Kiev đã phải chịu thương vong nặng nề vào năm 2023.

Theo dantri.com.vn

https://dantri.com.vn/the-gioi/tien-tuyen-nong-ruc-nga-ukraine-giang-co-khoc-liet-khap-mat-tran-20241224115507531.htm