Theo tờ trình đề nghị xây dựng dự án luật Phòng bệnh, công tác chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân tại nước ta còn nhiều tồn tại, bất cập. Đó là chất lượng sống của người dân còn hạn chế do bệnh tật.

Cụ thể, người dân Việt Nam có tuổi thọ tương đối cao nếu so với các quốc gia có cùng mức sống, nhưng lại có số năm sống với bệnh tật nhiều.

Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong 10 quốc gia Đông Nam Á, tuổi thọ nam giới Việt Nam đứng thứ 5 và tuổi thọ phụ nữ Việt Nam đứng thứ hai. Tuy nhiên số năm sống có bệnh tật lại cao so với các nước.

Mỗi người Việt Nam trung bình có tới 10 năm phải sống với bệnh tật vì vậy ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng sống và làm giảm số năm sống khỏe mạnh.

Ước tính khoảng 15% dân số 40-69 tuổi có nguy cơ cao ≥20% trong vòng 10 năm tới bị các biến cố tim mạch như đột quỵ và nhồi máu cơ tim (Ảnh minh họa: Nam Phương).

Sự gia tăng ngày càng trầm trọng của các bệnh không lây nhiễm

Bộ Y tế đưa ra 3 yếu tố quan trọng dẫn đến số năm sống với bệnh tật của người dân Việt Nam còn ở mức cao.

Thứ nhất, chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý dẫn đến hạn chế phát triển thể lực, tầm vóc con người Việt cũng như gia tăng bệnh không lây nhiễm liên quan đến dinh dưỡng.

Thứ 2, sự gia tăng nhanh của gánh nặng bệnh không lây nhiễm.

Việt Nam đang phải đối mặt với sự gia tăng ngày càng trầm trọng của các bệnh không lây nhiễm. Gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm đang chiếm tới trên 2/3 tổng gánh nặng bệnh tật và tử vong toàn quốc và các bệnh này là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong.

Kết quả Điều tra quốc gia yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm năm 2021 cho thấy gần 21% dân số Việt Nam từ 15 tuổi trở lên hiện hút thuốc, bao gồm 41% nam giới và 0,6% nữ giới. Khoảng 1/3 dân số từng tiếp xúc với khói thuốc.

Gần 2/3 nam giới (64,2%), 1/10 nữ giới (9,8%) hiện có uống rượu, bia. Khoảng 15% số người uống rượu, bia ở mức nguy hại (trong 30 ngày qua có ít nhất 1 lần uống từ 6 đơn vị cồn trở lên).

Khoảng 59% dân số ăn thiếu rau và trái cây so với khuyến nghị (mỗi người cần ăn ít nhất 5 suất, tương đương với 400g mỗi ngày).

Tỷ lệ dân số luôn luôn hoặc thường xuyên thêm muối, mắm hoặc gia vị mặn vào thức ăn khi nấu ăn hoặc trong khi ăn là 78%. Trung bình một người trưởng thành tiêu thụ 8,1g muối trong một ngày.

Mức độ hoạt động thể lực của người dân còn thấp. Gần 1/4 dân số thiếu hoạt động thể lực (không đạt mức theo khuyến nghị của WHO).

Gần 1/5 dân số bị thừa cân (BMI ≥25 kg/m2), trong đó có 2% béo phì (BMI ≥30 kg/m2).

Khoảng 44% người trưởng thành có mức cholesterol toàn phần trong máu cao ≥5,0mmol/L hoặc đang dùng thuốc điều trị tăng cholesterol.

Nhìn chung 15,3% dân số 40-69 tuổi có nguy cơ cao ≥20% trong vòng 10 năm tới bị các biến cố tim mạch như đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Tuy nhiên, chỉ có gần 41% trong số những người có nguy cơ cao này được tư vấn và dùng thuốc để phòng ngừa bệnh.

Nhiều nơi môi trường bị ô nhiễm nặng

Thứ 3, sự gia tăng các yếu tố nguy cơ về môi trường.

Số liệu về mô hình tử vong cũng cho thấy gánh nặng bệnh tật do các bệnh không lây nhiễm chiếm tỷ trọng cao nhất, gần74% số ca mắc và 79% số ca tử vong năm 2020.

Môi trường sống ở Việt Nam nhiều nơi đang bị ô nhiễm nặng bởi các chất thải sinh hoạt, sản xuất. Ngoài những nguyên nhân khách quan thì còn có yếu tố chủ quan là ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường của người dân còn hạn chế.

Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng, hạn hán, bão lụt... ảnh hưởng đến sức khỏe của nhiều cộng đồng dân cư, góp phần làm gia tăng các trường hợp nhập viện.

Nam Phương/dantri.com.vn

https://dantri.com.vn/suc-khoe/nguoi-viet-song-tho-nhung-benh-tat-nhieu-lieu-ban-co-thuoc-nhom-nay-20230825165314290.htm