Một tài liệu chưa từng công bố của Lầu Năm Góc cho thấy cựu Phó tổng thống Mỹ Mike Pence đã ra mệnh lệnh đặc biệt khi bạo loạn xảy ra ở tòa nhà quốc hội hôm 6/1.
Hình ảnh ông Mike Pence sơ tán khỏi trụ sở Thượng viện ở Điện Capitol để tránh người biểu tình bạo loạn hôm 6/1 (Ảnh: AFP).
Guardian dẫn báo cáo nội bộ của Lầu Năm Góc cho biết, khoảng hai giờ sau khi những người ủng hộ cựu tổng thống Mỹ Donald Trump xâm nhập vào trong trụ sở quốc hội, phó tổng thống Mỹ khi đó là ông Mike Pence đã tìm cách kiểm soát tình hình. Trong một cuộc gọi khẩn cấp cho quyền bộ trưởng quốc phòng Christopher Miller, ông đã đưa ra một mệnh lệnh được cho là khá bất ngờ. "Hãy dọn dẹp sạch Điện Capitol", ông Pence nói.
Lãnh đạo Thượng viện Chuck Schumer và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cũng đưa ra kêu gọi hỗ trợ tương tự, yêu cầu quân đội triển khai vệ binh quốc gia. "Chúng tôi cần hỗ trợ", ông Schumer nói vào khoảng hơn 1 giờ sau khi Thượng viện bị những người biểu tình bạo loạn xâm nhập.
Tại Lầu Năm Góc, giới chức quân đội cũng đang thảo luận báo cáo từ các bang về tình trạng bạo loạn làm dấy lên lo ngại về một cuộc nổi dậy toàn quốc. "Chúng ta phải lập lại trật tự", Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley nói trong cuộc gọi với các lãnh đạo Lầu Năm Góc. Tuy vậy, trật tự vẫn chưa thể lập lại sau nhiều giờ đồng hồ.
Tài liệu cho thấy mức độ hoảng loạn của giới chức Mỹ khi cuộc bạo loạn xảy ra. Nó cũng cho thấy việc ông Trump không hành động phần nào khiến quân đội và lực lượng hành pháp chậm trễ ứng phó bạo loạn. Tài liệu cũng cho thấy những sai sót về thông tin tình báo, chiến thuật và sự chậm trễ của bộ máy hành chính do chính phủ không lường trước được quy mô và cường độ của cuộc bạo loạn.
Việc ông Trump không hành động khiến trách nhiệm đặt lên vai lãnh đạo Lầu Năm Góc, các thành viên cấp cao Nhà Trắng, các lãnh đạo quốc hội và cấp phó Mike Pence - người phải tạm náu trong hầm an ninh trong khi tìm cách kiểm soát tình hình.
Chiều 6/1, khi quốc hội Mỹ vừa bắt đầu cuộc họp lưỡng viện để kiểm phiếu và xác nhận kết quả bầu cử tổng thống, hàng trăm người được cho là người ủng hộ ông Trump đã xông vào bên trong đối đầu với cảnh sát, phá phách. Cuộc bạo loạn được cho là nhằm ngăn quốc hội xác nhận kết quả cuộc bầu cử tổng thống mà ông Trump đến nay vẫn cáo buộc là có gian lận.
Các cuộc đụng độ giữa lực lượng an ninh và người biểu tình bạo loạn khiến 5 người thiệt mạng, trong đó có một sĩ quan cảnh sát. Đến nay, khoảng 400 người đã bị buộc tội liên quan đến cuộc bạo loạn. Hạ viện Mỹ đã luận tội ông Trump kích động bạo loạn với lý do ngay trước khi xảy ra bạo loạn, ông Trump đã "bóng gió" nói với khoảng 1.000 người ủng hộ rằng "hãy đến Điện Capitol". Tuy nhiên, sau đó, ông được trắng án tại Thượng viện. Ông Trump cũng kiên quyết bác bỏ trách nhiệm trong vụ bạo loạn, mặc dù vậy, các nghị sĩ đảng Dân chủ dường như vẫn chưa từ bỏ nỗ lực buộc tội ông Trump trong vụ bạo loạn này ngay cả khi ông đã rời Nhà Trắng.
Minh Phương/Dantri.com.vn