Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long vừa ký tờ trình, hồ sơ dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) gửi Chính phủ.

Nơi nào sẽ bỏ HĐND?

Bộ Nội vụ nhận định mô hình tổ chức chính quyền địa phương chưa được thiết kế phù hợp với địa bàn đô thị dẫn tới Quốc hội phải ban hành các nghị quyết riêng biệt để quy định tổ chức chính quyền đô thị của Hà Nội, TPHCM (tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV tiếp tục xem xét, ban hành nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại Hải Phòng).

Đa số các đơn vị hành chính trên cả nước đều tổ chức cấp chính quyền đô thị gồm HĐND và UBND dẫn tới tổ chức bộ máy của chính quyền địa phương các cấp còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc, chưa bảo đảm mục tiêu tinh gọn.

Quán triệt quan điểm chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Ban chỉ đạo Trung ương về tổng kết Nghị quyết 18 về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị nhà nước, kiên quyết xóa bỏ các tổ chức trung gian, dự thảo luật đề xuất quy định mô hình tổ chức chính quyền địa phương theo nhiều hướng.

Đối với chính quyền đô thị, tại thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã, thị trấn sẽ tổ chức cấp chính quyền địa phương đầy đủ gồm HĐND và UBND.

Tại quận, thành phố thuộc tỉnh; phường thuộc quận; phường, xã thuộc thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương không tổ chức HĐND mà chỉ tổ chức UBND.

UBND tại nơi không tổ chức HĐND là cơ quan hành chính trực thuộc UBND cấp trên, hoạt động theo cơ chế thủ trưởng hành chính. Chủ tịch, các phó chủ tịch UBND do chủ tịch UBND cấp trên trực tiếp bổ nhiệm.

Thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ (Ảnh: Tùng Vy).

Đối với chính quyền nông thôn, theo dự thảo, tại tỉnh, huyện, xã, thị trấn (trừ xã thuộc thành phố thuộc tỉnh và xã thuộc thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương) tổ chức cấp chính quyền địa phương đầy đủ gồm có HĐND và UBND.

Đối với đơn vị hành chính ở hải đảo, Bộ Nội vụ đề xuất các huyện đảo không tổ chức đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc trừ trường hợp đối với các huyện đảo có quy mô lớn, có yếu tố đặc thù về quốc phòng an ninh thì việc tổ chức đơn vị hành chính cấp xã do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.

Ngoài ra, việc tổ chức chính quyền địa phương đối với đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt sẽ do Quốc hội quy định khi thành lập đơn vị hành chính đó.

Nhằm đảm bảo tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND, UBND, dự thảo quy định nguyên tắc xác định số lượng đại biểu HĐND trên cơ sở quy mô dân số, đặc điểm vùng miền và điều kiện kinh tế - xã hội của từng địa bàn.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ quy định số lượng đại biểu HĐND, khung số lượng đại biểu chuyên trách của HĐND, khung số lượng các ban của HĐND các cấp.

Căn cứ số lượng theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, HĐND quyết định thành lập các ban và quyết định số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách của HĐND bảo đảm phù hợp với thực tiễn địa phương.

Đối với UBND, dự thảo phân biệt cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc và hoạt động của UBND tại nơi có tổ chức HĐND và UBND tại nơi không tổ chức HĐND.

Cụ thể, UBND tại nơi có tổ chức HĐND sẽ cơ cấu tổ chức có các chức danh chủ tịch, các phó chủ tịch và một số ủy viên UBND. Chính phủ quy định khung số lượng phó chủ tịch, ủy viên UBND; khung số lượng cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện và giao thẩm quyền cho HĐND các cấp quyết định số lượng phó chủ tịch UBND; số lượng, cơ cấu thành viên UBND; số lượng, tên gọi cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện.

UBND hoạt động theo chế độ tập thể UBND kết hợp với trách nhiệm cá nhân của chủ tịch UBND và từng thành viên UBND.

Các nhiệm vụ, quyền hạn của UBND được ủy quyền cho chủ tịch UBND thực hiện; quy định theo hướng mở rộng thẩm quyền của chủ tịch UBND.

UBND tại nơi không tổ chức HĐND thì cơ cấu tổ chức gồm chủ tịch, các phó chủ tịch UBND (không có chức danh ủy viên UBND). UBND làm việc theo chế độ thủ trưởng; chủ tịch UBND thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND theo quy định pháp luật.

Dự thảo luật cũng bổ sung quy định trong thời gian khuyết chủ tịch UBND và chưa giao quyền chủ tịch UBND thì UBND thảo luận tập thể, báo cáo cơ quan có thẩm quyền quản lý cán bộ phân công một phó chủ tịch UBND phụ trách, điều hành hoạt động của UBND nhằm đảm bảo sự thông suốt của cơ quan hành chính.

Đề xuất hướng xử lý chồng chéo về nhiệm vụ, thẩm quyền

Bộ Nội vụ phân tích, các luật chuyên ngành hiện nay có nhiều quy định chưa đảm bảo tính thống nhất với nguyên tắc phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền quy định trong dự thảo luật này.

Qua rà soát sơ bộ có 142 luật quy định nhiệm vụ, thẩm quyền của các cấp chính quyền (HĐND và UBND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã). Trong đó có những việc quy định cho cả 3 cấp hoặc 2 cấp cùng thực hiện, hoặc có sự chồng chéo về nhiệm vụ, thẩm quyền giữa các cấp chính quyền địa phương.

Nhằm đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, Bộ Nội vụ đề xuất tại Điều 21 dự thảo luật giao Chính phủ căn cứ yêu cầu, nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực trong từng giai đoạn, quyết định điều chỉnh nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương đang quy định tại luật chuyên ngành chưa phù hợp với nguyên tắc phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp và quyền hạn của chính quyền địa phương tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Cơ quan được phân cấp chịu trách nhiệm hoàn toàn việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp nếu cơ quan phân cấp đã đảm bảo các điều kiện thực hiện.

"Để kịp thời xử lý các vướng mắc, bảo đảm yêu cầu hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, các cơ quan chủ động phân cấp trong tổ chức thực hiện dựa trên nguyên tắc mới về phân cấp được quy định tại Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi)", Bộ Nội vụ đề xuất.

Theo dantri.com.vn

https://dantri.com.vn/xa-hoi/bo-noi-vu-de-xuat-khong-to-chuc-hdnd-o-nhung-noi-nao-20250113091325798.htm