Một thay đổi rất nhỏ trong chế độ ăn - thay bơ bằng dầu thực vật - có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ tử vong sớm, theo nghiên cứu mới công bố của Đại học Harvard (Mỹ).

Nghiên cứu này theo dõi hơn 221.000 người trưởng thành trong suốt hàng chục năm và đưa ra kết luận khiến nhiều người bất ngờ.

Theo dõi hơn 221.000 người trong 30-50 năm

Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nội khoa của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA Internal Medicine), do nhóm chuyên gia thuộc Trường Y Harvard thực hiện.

Nghiên cứu đã theo dõi 221.054 người trưởng thành tại Mỹ trong khoảng thời gian từ 30 đến 50 năm. Đây là một trong những nghiên cứu quy mô lớn và dài hơi nhất từng được thực hiện liên quan đến thói quen ăn uống và ảnh hưởng đến tuổi thọ.

Không nên lạm dụng bơ động vật trong chế độ ăn (Ảnh: Getty).

Trong quá trình theo dõi, đã có hơn 50.000 người tử vong, bao gồm hơn 12.000 ca tử vong do ung thư và hơn 11.000 ca tử vong do bệnh tim mạch.

Dựa trên dữ liệu thu thập được, các nhà nghiên cứu phân tích mối liên hệ giữa loại chất béo được tiêu thụ hàng ngày - đặc biệt là bơ động vật và các loại dầu thực vật như dầu ngô, dầu hạt cải, dầu ô liu - với nguy cơ tử vong.

Bơ làm tăng nguy cơ tử vong, dầu thực vật giúp giảm đáng kể

Sau khi điều chỉnh các yếu tố khác như tuổi tác, giới tính, lối sống và thói quen vận động, các nhà khoa học phát hiện:

Những người tiêu thụ nhiều bơ nhất có nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn 15% so với nhóm tiêu thụ ít nhất.

Trong khi đó, những người sử dụng nhiều dầu thực vật có nguy cơ tử vong thấp hơn 16% so với nhóm sử dụng ít nhất.

Nhiều loại dầu thực vật có thể lựa chọn để thay thế bơ (Ảnh: Getty).

Đặc biệt, khi phân tích mức tiêu thụ mỗi 10g dầu thực vật mỗi ngày, nguy cơ tử vong do ung thư giảm 11%, còn nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch giảm 6%. Ở chiều ngược lại, mỗi 10g bơ tiêu thụ hàng ngày làm tăng nguy cơ tử vong do ung thư lên tới 12%.

Điều đáng chú ý nhất trong nghiên cứu là: Chỉ cần thay thế 10g bơ bằng 10g dầu thực vật mỗi ngày, người tham gia có thể giảm đồng thời 17% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân và 17% nguy cơ tử vong do ung thư.

Vì sao bơ lại kém lợi hơn dầu thực vật?

Theo giáo sư Tom Sanders - chuyên gia dinh dưỡng tại Đại học King's College London (Anh), bơ động vật chứa nhiều chất béo bão hòa. Yếu tố đã được chứng minh có liên quan đến bệnh tim mạch, đột quỵ và một số loại ung thư.

Không chỉ vậy, bơ còn chứa một lượng nhỏ chất béo chuyển hóa. Đây là loại chất béo bị cấm ở nhiều quốc gia do có hại cho sức khỏe.

Ngược lại, các loại dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu hạt cải, dầu ô liu... chứa nhiều chất béo không bão hòa. Loại chất béo tốt cho tim mạch và được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến khích sử dụng thay cho chất béo bão hòa.

"Nghiên cứu này có giá trị lớn vì nó chứng minh rằng chỉ với một thay đổi nhỏ trong chế độ ăn - chuyển từ bơ sang dầu thực vật - bạn có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể về sức khỏe và tuổi thọ", GS Tom Sanders nhận định.

Mặc dù bơ thường được sử dụng rộng rãi trong nấu ăn và làm bánh, đặc biệt là ở phương Tây, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo nên sử dụng có kiểm soát.

Nếu có thể, nên thay thế bằng các loại dầu thực vật không bão hòa để giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính và tử vong sớm.

Tuy nhiên, việc sử dụng dầu ăn cũng cần lưu ý:

- Không nên lạm dụng dầu, dù là dầu thực vật, bởi lượng calo vẫn cao.

- Tránh chiên đi chiên lại nhiều lần, vì dầu bị phân hủy sẽ sinh ra chất độc hại.

- Ưu tiên dùng dầu ép lạnh hoặc dầu chưa tinh luyện trong các món trộn, salad.

Theo dantri.com.vn

https://dantri.com.vn/suc-khoe/truong-y-havard-mot-thay-doi-trong-bua-an-giam-nguy-co-tu-vong-gan-20-20250411235030159.htm